Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2013

THE GREATEST QUESTION (1919), του D.W. Griffith


Το
The Greatest Question αποτελεί το "δίδυμο" αδελφάκι του True Heart Susie, αμφότερα γυρισμένα την ίδια χρονιά: βουκολικό ρομαντικό δράμα με το δίδυμο Lillian Gish και Robert Harron στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, ένα γλυκό λαϊκό παραμύθι που αίρει την καταγωγή του από τις φολκλόρ παραδόσεις του αμερικανικού νότου. Ωστόσο, σε αντίθεση με τον απλά συντηρητικό προκάτοχό του, το συγκεκριμένο φιλμ αγγίζει τα όρια του αντιδραστικού, απηχώντας έναν μικρό ύμνο στο δίπτυχο καπιταλισμός-θρησκεία, κώδικας τιμής για την Αμερική των αρχών του 20ου αιώνα και απόρροια μιας ιδεολογικής αφέλειας, ή έστω αδιαφορίας, από μεριάς Griffith. Όσο όμως κι αν φαίνεται παράδοξο κάτι τέτοιο, η αφοπλιστική ειλικρίνεια του σκηνοθέτη αναφορικά με τις προθέσεις του, καθιστά την προβολή του The Greatest Question μια ευχάριστη κι ανάλαφρη εμπειρία. Οι διάφορες εμμονές του δηλώνουν κι εδώ το παρόν, όπως η οικογένεια που αποσυντίθεται (βλ. σκηνή αποχαιρετισμού του μεγάλου γιου), το οιδιπόδειο ανάμεσα στην μητέρα και τον John, αλλά κι ο πανταχού παρών θάνατος. Ο τελευταίος αποτελεί σταθερό μοτίβο της ταινίας, δίνοντας μερικές εντυπωσιακές σκηνές, όπως το επεισόδιο με το φάντασμα στο νεκροταφείο. Ορισμένα "μικρά" τεχνικά σημεία του φιλμ, μαρτυρούν την άνεση που η εμπειρία έχει προσφέρει στο Griffith: το εναρκτήριο πλάνο είναι ένα επιδέξιο πανοραμικό που μας εισάγει στον τόπο του δράματος, ενώ το μικρό εισαγωγικό σκετς με την ηρωίδα σε μικρή ηλικία και την επακόλουθη μεγάλη αφηγηματική έλλειψη έως το διεγετικό "τώρα", συνιστά μια τακτική που επανέρχεται μέχρι σήμερα στο αμερικάνικο σινεμά και τους μιμητές του. Επίσης, οι διάφορες μεταφυσικές σκηνές, όπως το προαίσθημα της μάνας για το θάνατο του γιου της (ο οποίος παρουσιάζεται σε μια σεκάνς εξαιρετικού σασπένς), γεμίζουν από τρικ και παιχνίδια με τις φωτοσκιάσεις, που μετατρέπουν τον Griffith σε πρόδρομο μεταγενέστερων, στιλιστικών ρευμάτων. Δυστυχώς, ακόμα και για τους κώδικες της εποχής εκείνης, το μελοδραματικό ύφος και οι χριστιανικές αναφορές του The Greatest Question είναι τραβηγμένες από τα μαλλιά, αλλά το βλέμμα της δεσποινίδος Gish είναι εκεί για να αποζημιώσει όσους πιστούς θεατές προσέλθουν.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου