SWEENEY TODD (2007), του Tim Burton

Ο μύθος του Sweeney Todd (που έχει και άλλες φορές στο παρελθόν μεταφερθεί στο σινεμά) περιστρέφεται γύρω από το φιλοσοφικό πρόβλημα της εκδίκησης και τις επιπτώσεις που αυτή επιστρέφει στον φορέα της. Η αγάπη βρίσκεται στον πυρήνα της ιστορίας και οι χαρακτήρες είτε απομακρύνονται από αυτήν είτε την προσεγγίζουν. Παρουσιάζουν όμως αξιοθαύμαστα όμοιες συμπεριφορές, αν αυτές παρατηρηθούν ως φαινόμενα αντικειμενικοποιημένα, ξεγυμνωμένα από κίνητρα ή όποιο συναισθηματικό υπόβαθρο. Ο Benjamin Barker είχε ως αφετηρία την αγάπη του για τη σύζυγό του, ένας ρομαντικός έρωτας απόλυτης αφοσίωσης βγαλμένος από ηλιόλουστα παραμύθια. Ωστόσο ένας άλλος άντρας, ο ισχυρός δικαστής Turpin, θαμπώνεται από το δικό του πάθος για την ίδια γυναίκα και με μια διαταγή του μόνο καταστρέφει όλα όσα κρατούσαν τον Barker στη ζωή. Τον εξοστρακίζει βίαια από τον πυρήνα της σταθερότητας και της αρμονίας, κρατώντας τον στο σκοτάδι της φυλακής για πολλά χρόνια. Όταν όμως έρχεται η ώρα της επιστροφής του στο Λονδίνο, τίποτα πια δεν είναι ίδιο…

Ο Benjamin Barker δεν υπάρχει πια. Υπάρχει μόνο ο Sweeney Todd. Το φως έχει αντικατασταθεί από ένα αποχρωματισμένο περιβάλλον ηθικής και αισθητικής δυσωδίας. Παρακολουθώντας τον κόσμο μέσα από το βλέμμα που ο Todd φοράει για να ξεκινήσει το υπόλοιπο της ζωής του, το μόνο χρώμα που θα παρεισφρήσει στη μουντή ατμόσφαιρα προέρχεται από την εκτυφλωτική κόκκινη λάμψη του αίματος. Ο Sweeney Todd δεν αγαπάει. Είναι έτη απομακρυσμένος από οποιοδήποτε συναίσθημα κοντινό σε αυτά με τα οποία άφησε το Λονδίνο ο Barker. Δεν νοιάζεται ούτε καν για την τύχη της κόρης του. Το μόνο που ζητά είναι να σκοτώσει τον άνθρωπο που του έκλεψε το δικαίωμα στη ζωή. Και να σκοτώσει και τον υπόλοιπο κόσμο γιατί φιλοξενεί μέσα του εκείνον. Διαλέγοντας τον πιο μακάβριο τρόπο να μιλήσει για την αγάπη, το φιλμ συγκινεί με το φαταλιστικό πάθος από το οποίο διακατέχεται και το οποίο διαπερνά και τον θηλυκό πρωταγωνιστικό πόλο, αναδυόμενο όμως από την απέναντι όχθη του (πάντα κατακόκκινου) ποταμού.

Η Mrs. Lovett της θεσπέσιας Helena Bonham Carter, σε αντίθεση με τον Sweeney, αγαπάει. Και αγαπάει μέχρι θανάτου. Ανομολόγητος ο έρωτάς της για τον δαιμονικό κουρέα, σιγοκαίει τα σωθικά της και παρόλο που γνωρίζει καλά την ματαιότητα του πάθους της, ελπίζει. Ονειρεύεται μια διέξοδο από αυτόν τον ατελέσφορο κόσμο, παρέα με τον άντρα της ζωής της και μακριά από τους απλούς, πεζούς ανθρώπους που ονομάζουν την επί πτωμάτων μηχανική επιβίωση, ζωή. Το φιλμ φοράει τη στολή του musical για να φανερώσει μια άκρως πεσιμιστική ματιά προς τον κόσμο που παρουσιάζεται εδώ, επίκαιρα όσο ποτέ, πλήρως αμοραλιστικός. Σε μια εκ θέματος αντιστροφή της συνήθους ατμόσφαιρας του genre, η αφήγηση εξελίσσεται κατά κύριο λόγο μέσα από τραγούδια και ακόμα και οι δεύτεροι χαρακτήρες επιδίδονται σε αυτά με αποτελέσματα άκρως ικανοποιητικά. Βέβαια, όπως είναι αυτονόητο σε μια κινηματογραφική μεταφορά ενός τρίωρου θεατρικού μιούζικαλ, ο σεναριογράφος John Logan αναγκάστηκε να κόψει αρκετά κομμάτια και να μικρύνει την ιστορία του έρωτα ανάμεσα στην κόρη του Sweeney, Joanna, και τον νεαρό Anthony, που είχε βοηθήσει τον κεντρικό ήρωα στην απόδρασή του. Με την ξεκάθαρη επιλογή του να εστιάσει το φιλμ στον Sweeney Todd και στην εκδίκησή του, δίνει την ευκαιρία στον Tim Burton να μεγαλουργήσει στο κλασικό του έδαφος της γοτθικής θλίψης και του μαύρου χιούμορ (η ξυριστική μονομαχία με τον Signor Adolfo Pirelli είναι ξεκαρδιστική). Πιο σκοτεινός και πιο βίαιος από ποτέ, καθοδηγεί το εξαιρετικό πρωταγωνιστικό δίδυμο (Depp – Carter) σε μια μελαγχολική πορεία ως το συγκλονιστικό και ιδιοφυώς λυρικό φινάλε που όμοιό του δε θα βρείτε στην ως τώρα φιλμογραφία του σκηνοθέτη. Η καλύτερη ταινία του εδώ και πολλά, πολλά χρόνια.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής