OLDBOY (2003), του Chan-wook Park

Το σημαδιακό για το σύγχρονο σινεμά φιλμ του Κορεάτη δημιουργού των J.S.A. και Sympathy for Mr. Vengeance ισορροπεί με εντυπωσιακή σταθερότητα ανάμεσα στα θέματα που καταπιάνεται. Με το ένα πόδι στο γνήσιο μελόδραμα και με το άλλο σε μια ακραία, αλλά όχι παλπ, βία, το φιλμ του Τσαν-Γουκ Παρκ σηκώνει στις πλάτες του ταυτόχρονα και μία δεκαετία κινηματογράφου, εκπροσωπώντας την ως η πιο σπουδαία δημιουργία της περιόδου. Το επίτευγμά του γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακό αφού για τον ίδιο είναι ένα στοίχημα με εις βάρος του πιθανότητες που κερδίζει με το παραπάνω, διαλύοντας κάθε αμφιβολία, δίνοντάς μας αυτό το στιβαρό μοντέρνο νουάρ, με την κλιμάκωση και την κορύφωση αρχαιοελληνικής τραγωδίας. Πόσο δύσκολα μπορείς να συγκρατήσεις ένα χειμαρρώδες σενάριο εκδίκησης και την οργή που έχεις χτίσει εσωτερικά του χαρακτήρα σου, ενός χαρακτήρα που βρίσκεται ξαφνικά φυλακισμένος σε ένα δωμάτιο με ένα κρεβάτι και μία τηλεόραση(!), μια «όμορφη» φυλακή, αδυνατώντας να κατανοήσει τί είναι αυτό που τον οδήγησε εκεί; Ένας φυλακισμένος χαρακτήρας ο οποίος τρώει το γεύμα που του περνάνε από το κάτω μέρος της απροσπέλαστης πόρτας που σφραγίζει την φυλακή του (και ποιός του το δίνει;), που πέφτει αναίσθητος όταν το δωμάτιο γεμίζει με αυτό το παράξενο αέριο και είναι καθαρό και περιποιημένο όταν ξυπνά, που είναι καθαρός, ξυρισμένος και με ένα νέο κούρεμα κάθε φορά που συνέρχεται, δεν συγκρατεί την οργή του τόσο εύκολα. Πολύ απλά γιατί παραμένει φυλακισμένος.

Ο Ο-Ντε-Σου μετά από 15 χρόνια προσπάθειας αποδρά μόνος του, με τα ερωτήματά του αναπάντητα: Ποιός τον φυλάκισε; Γιατί; Κι ό,τι κι αν ήταν αυτό που έκανε, άξιζε 15 χρόνια; Έχει μόλις λίγες μέρες για να βρει τις απαντήσεις, να ζήσει και να ΔΡΑΣΕΙ, όπως δεν έκανε τόσο καιρό.

Ο ήρωας του Παρκ ζει τα τελευταία 15 χρόνια γνωρίζοντας τον κόσμο από την τηλεόραση. Ζωή γι’ αυτόν σημαίνει μιλένιουμ στο κέντρο της Σεούλ, γκολ για την κορεατική ομάδα ποδοσφαίρου, εκλογή του νέου Προέδρου, ένα γυναικείο χορευτικό σόου που του λυγίζει την αξιοπρέπεια. Ζωντανός γι’ αυτόν είναι αυτή η μικρογραφία που κινείται στις 15 ίντσες που τον συντροφεύουν. Γι’ αυτό μια από τις πρώτες σκηνές του Ο-Ντε-Σου στον έξω κόσμο, όπου πρώτο του μέλημα είναι να χωθεί βίαια στο πρώτο εστιατόριο και να παραγγείλει «κάτι ζωντανό», αποκτά τέτοια δύναμη. Δεν θέλει να ικανοποιήσει την βιοποριστική ανάγκη του για τροφή, αλλά να καταβροχθίσει την ίδια τη ζωή, αυτή που στερήθηκε 15 χρόνια και που τώρα θα μπουκωθεί, προσπαθώντας να τα βάλει με τον χρόνο- τι ειρωνεία!

Τα όπλα του Παρκ είναι φανερά. Το αιχμηρό του χιούμορ που διαλύει ολοκληρωτικά κάθε διάθεση φορτωμένου δράματος, το σοβαρό του σεναρίου του που δεν αφήνει περιθώρια στον χαβαλέ της ακραίας βίας του και το γεγονός ότι ο ο ίδιος τολμά: Να εκθέσει πέραν των ορίων τον ήρωά του με αυτή την αριστοτεχνική κλιμάκωση της κατάστασής του, να ισορροπεί στις επιλογές του να συνεχίσει να ζει ή να ακολουθήσει την λογική του εμμονή κι αδυναμία να αναζητήσει τις απαντήσεις, να βυθιστεί στο παιχνίδι που του έστησαν, να σκεφτεί και να αναλύσει την παραμικρή κίνηση της ζωής του, ρισκάροντας, μεταξύ άλλων, την ψυχική του υγεία. Οπλο του Παρκ και η ατομική του βόμβα, ο σαρωτικός Min-sik Choi, μια ερμηνεία εξωπραγματική, ένας ποταμός έκφρασης συναισθημάτων, πονάει, υποφέρει, γελάει ειρωνικά κι εμείς τον ακολουθούμε - ακουσίως. Μας τραβάει, μας σέρνει.

Όσο ο Ο-Ντε-Σου (κι εμείς μαζί του) ταιριάζει όλο και περισσότερα κομμάτια σε αυτό το εφιαλτικό παζλ τόσο οι απαντήσεις γίνονται πιο τρομακτικές, καθώς το ΠΟΙΟΣ απαντάται γρήγορα και ευτελίζεται αλλά το ΓΙΑΤΙ παραμένει. Και γίνεται πιο αρρωστημένο, ένα πρωτοφανές σοκ που ο Παρκ έχει χτίσει τόσο πειστικά με την αφήγησή του, που σκάει στα μούτρα και του πιο υποψιασμένου θεατή με το ωστικό κύμα που προκαλεί.

Το φιλμ στα 120 λεπτά του οργανώνει μια επίθεση ολοκληρωτική. Σκηνές που καρφώνονται στο νου του θεατή, ένα υπέροχο βαλς ανακάτεμα στο σάουντρακ, ένα μοναδικό στυλιζάρισμα στο πανί. Η σκηνή με το τρίλεπτο μονοπλάνο όπου ο Ο-Ντε-Σου συνθλίβει, κινηματογραφική αδεία, μια ολόκληρη συμμορία σε έναν στενό διάδρομο, με ένα μαχαίρι μονίμως καρφωμένο στην πλάτη του είναι η χαρακτηριστικότερη, αλλά όχι η μοναδική, σκηνή αφού το Oldboy μπορεί να παραμένει μια retinal ηδονή, αλλά ο δημιουργός του δίνει στο φαινομενικά τετριμμένο θέμα της εκδίκησης μια σεμιναριακή προσέγγιση άνευ προηγουμένου. Ψύχραιμη, φιλοσοφημένη, βαθιά λυρική.

Πάνος Τράγος