BEGINNERS (2011), του Mike Mills

Το όνομα του Mike Mills μπορεί να μη λέει πολλά στον Έλληνα θεατή, ωστόσο λογίζεται ως ένας από τους πλέον ταλαντούχους σκηνοθέτες διαφημιστικών, βιντεοκλίπ και μικρού μήκους φιλμ στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Έξι χρόνια πριν, έδωσε το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του, Thumbsucker, το οποίο αν και πέρασε σχεδόν απαρατήρητο από τη χώρα μας με μια straight to dvd κυκλοφορία, βραβεύτηκε – κάπως υπερβολικά είναι η αλήθεια – σε Βερολίνο και Sundance. Επηρεασμένος από τις μανιέρες του δήθεν ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου, η προσπάθεια του Mills για μια τρυφερή ιστορία αποδοχής και αγάπης εν τέλει καταδικάστηκε από αυτές. Χρειάστηκαν έξι ολόκληρα χρόνια για να πάρει το μάθημά του και να περάσει, με άνεση μάλιστα, τις «εξετάσεις» με μια δεύτερη ταινία. Περνώντας από ενήλικους με εθισμό στην …πιπίλα σε υπερήλικους που αποκαλύπτουν στα γεράματα τις αληθινές σεξουαλικές τους προτιμήσεις, είναι προφανές ότι δεν αλλάζει θεματικά μονοπάτια. Παρουσιάζεται, όμως, σαφέστατα πιο ώριμος, με μια αφηγηματική ηρεμία που αδιαφορεί επιδεικτικά για πάσης φύσεως εντυπωσιασμούς. Έτσι, είναι σε θέση να ελευθερώσει την ανεπιτήδευτη στοργή την οποία νιώθει για τους χαρακτήρες του, απόρροια της άκρως προσωπικής εξομολογήσεως που περικλείει σε αυτούς.

Κατά δική του ομολογία, ο χαρακτήρας του Hal είναι απευθείας αναφορά στον πατέρα του και ουσιαστικά ολόκληρο το φιλμ είναι μια καταγραφή των τελευταίων ετών της ζωής εκείνου. Και είναι πραγματικό επίτευγμα η αποφυγή της παγίδας του εύκολου συναισθηματισμού. Κάθε υποψία μελό διαλύεται από την απέριττη σκηνοθεσία, το γλυκόπικρο χιούμορ που διαπερνάει τους διαλόγους και, φυσικά, τις εξαιρετικές ερμηνείες της εκλεκτής πρωταγωνιστικής τριάδας. Ο Ewan McGregor μπορεί ακόμα να γίνεται ο χαρακτήρας που υποδύεται, και όχι το αντίστροφο – δυστύχημα σύνηθες στους ηθοποιούς αντίστοιχης απήχησης. H Mélanie Laurent είναι το γλυκό κορίτσι της διπλανής πόρτας και με την αύρα της προσθέτει πόντους στο τελικό αποτέλεσμα. Ωστόσο το μυστικό της ταινίας δεν είναι άλλο από τον Christopher Plummer. Οι σκηνές ενός εβδομηντάρη που προσπαθεί με ζήλο να ενταχθεί στη σύγχρονη γκέι κοινότητα θα μπορούσαν πολύ εύκολα να γλιστρήσουν στην καρικατούρα αν δεν υπήρχε το σίγουρο άγγιγμα του σπουδαίου Καναδού ηθοποιού.

Το παράλληλο ταξίδι πατέρα και γιου περνά από τους ίδιους σταθμούς: η αγάπη και η συναισθηματική μας διαθεσιμότητα για την υποδοχή της, η απώλεια και ο εναγκαλισμός της, η κατανόηση και η αποδοχή ως η συνταγή για μια ευτυχισμένη συμβίωση. Τα ερωτικά αισθήματα που αναπάντεχα ξυπνά στον Oliver το χαμόγελο της Ann δίνουν την αφορμή για μία αναπόληση της σχέσης του πρώτου με τον Hal και, ταυτόχρονα, για ένα στοχασμό πάνω στην ανθρώπινη επαφή και στον τρόπο που αυτή αναπόφευκτα επηρεάζεται από την εποχή την οποία κατοικεί. Είναι αλήθεια πως με την απουσία κλιμακώσεων και την (σε στιγμές υπερβολικά) χαλαρή αφήγηση, ο Mills ρισκάρει να αποξενώσει το ευρύ κοινό. Όσοι όμως καταφέρουν να «ενταχθούν» στο ρυθμό του, το Beginners θα τους αποζημιώσει.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής