ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΣΕΖΟΝ 2009 - 2010

1.SHUTTER ISLAND, του Martin Scorsese


Η καλύτερη στιγμή του Martin Scorsese από το Casino και ύστερα αποτίει φόρο τιμής στα νευρώδη horror b-movies της δεκαετίας του 40, κυρίως αυτά παραγωγής Val Lewton (Isle of the Dead, The Seventh Victim κ.α.), ενσωματώνοντας την σταθερή του προβληματική, αυτή του ενοχικού ήρωα. Αυτή τη φορά, οι εσωτερικοί δαίμονες έχουν ωθήσει τον ήρωα σε προσωρινή απώλεια της ταυτότητας του και ο Scorsese έντεχνα παίζοντας με τους κώδικες του σινεμά ακολουθεί τον ήρωα του στην προσπάθεια επανασύνδεσης με την αντικειμενική (;) πραγματικότητα, η οποία όμως δεν απαλύνει αυτομάτως το βάρος της ύπαρξης και τις σύμφυτες με αυτήν ενοχές.

Γιώργος Μπουκάτσας


Δεν είναι ακριβώς παραίτηση (με την έννοια που τα βρόντηξαν νωρίτερα ο Μπέργκμαν στον Μάγο ή ο Ίστγουντ στον Million Dollar Baby), αλλά κάτι πολύ σοβαρότερο: Μια απόφαση ζωής, μια στάση που τείνει στην κοσμική κατάρρευση όσων αναζητούσε η καθολική πίστη του Μάρτι, τυλιγμένη στον μανδύα ενός από τα καλύτερα θρίλερ που έγιναν ποτέ. Πίσω από την ενοχή του ψέματος και τις πληγή της αλήθειας που φέρνει κάθε θύμηση, κρύβεται μια αβάσταχτη αλλά ακατανίκητη επιθυμία για λύτρωση. Για να την πλησιάσει κανείς πρέπει να διαλέξει αν θα ζήσει σαν τέρας ή θα πεθάνει σαν καλός άνθρωπος.

Πάνος Τράγος

2. DAS WEISSE BAND, του Michael Haneke


Αν υπάρχει κάποιο μάθημα που η Ιστορία επίμονα μας διδάσκει και η ανθρωπότητα (εξίσου επίμονα) μοιάζει να αγνοεί, είναι πως ό,τι σπείρεις, θερίζεις. Μέσα από το κλίμα τρόμου, τη διαρκή απειλή της τιμωρίας, την υποκρισία των τύπων, δεν μπορεί παρά να γεννάται σαρωτική βία. Όταν τελικά αυτή ξεσπάσει, ο κόσμος στέκει έκπληκτος και την αποδίδει σε μεταφυσικές αιτίες και σε σχιζοφρενείς αποδιοπομπαίους τράγους. Και ο κύκλος καλά κρατεί. Ο Haneke, μελετητής της βίας σε όλη τη φιλμογραφία του, αποφασίζει να γυρίσει το χρόνο εκατό χρόνια πίσω. Ελπίζει πως η γνώση μας για ό,τι επακολούθησε της φιλμικής του ιστορίας, θα φέρει σοφία για όσα βρίσκονται μπροστά μας. Η απάντηση βρίσκεται μέσα μας.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


Κάποιοι είδαν απαντήσεις σχετικά με την προέλευση του φασισμού εκεί που ο Χάνεκε γελάει εκστατικά. Λες και μια κοινωνία που μεγάλωσε και ενέδωσε τελικά στην ενοχή, την τιμωρία, τον καθωσπρεπισμό, την σεξουαλική βία, τον εξευτελισμό και την ταπείνωση από μέσα, από την οικογένεια, την θρησκεία, την παιδεία, που ο Χάνεκε ιδιοφυώς ταυτίζει προσγειώνοντας την ιστορία του στην Γερμανία των αρχών του αιώνα, δεν θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε ένα ξέσπασμα αρρωστημένης εκδίκησης, φυλαγμένης καλά πίσω από την φαινομενική πειθαρχία της επιβολής και την κάλυψη της συγκατάβασης. Ας είναι, για τον Αυστριακό φιλόσοφο σκηνοθέτη τούτο εδώ είναι σαν ένα ντοκυμαντέρ.

Πάνος Τράγος

3. INGLOURIOUS BASTERDS, του Quentin Tarantino


Σε μια χρονιά που το σινεμά ασχολήθηκε έντονα με τη σημειολογία και τη δύναμη των λέξεων (βλ. Porumboiu, Λάνθιμος) το επιστέγασμα ήρθε με ένα πολεμικό φιλμ που συντίθεται αποκλειστικά από λεκτικά πυρά. Δεν σκεφτόμαστε μόνο με λέξεις, πολεμάμε κιόλας ή, αν είμαστε αρκετά θρασείς, αλλάζουμε και την Ιστορία. Το θράσος του Tarantino ξεκινάει από το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του, αλλά εν τέλει πετυχαίνει το στόχο του χάρη στον παιδικό του έρωτα για μία Τέχνη που στεγάζει όλες τις τέχνες, τις μνήμες, τα όνειρα, την αλήθεια και το ψέμα. Η αποθέωση του κινηματογράφου όπως την ονειρευόμασταν.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


4. A SINGLE MAN, του Tom Ford


Όταν η υψηλή αισθητική υπηρετεί την τέχνη, τότε μπορεί η κομψότητα να
αποκτήσει ουσία και το εστέτ να μετατραπεί σε σπαραγμό. Η απώλεια, ο
πόνος και η ερμητική μοναξιά σπάνια αποτυπώθηκαν με τόση τελειότητα
επί της -οθόνης: σιωπηλά, υπόκωφα και «με αξιοπρέπεια» -όπως θα το
ήθελε άλλωστε και ο πρωταγωνιστής Τζωρτζ Φάλκονερ- ξεδιπλώνεται ο
εσωτερικός λυγμός, η βουβή κραυγή βοήθειας ενός άνδρα μόνου.

Μαριάννα Ράντου


Εκκινώντας από ένα καυστικό σχόλιο πάνω στην κοινωνική προκατάληψη και τον ρατσισμό, ο Τομ Φορντ παραληρεί με ένα αριστουργηματικό όσο και σύνθετο ψυχολογικό πορτρέτο ενός άνδρα σε σύγχιση, περνώντας από την ασυγκράτητη αισθητική τελειότητα στο συναισθηματικό μεγαλείο της απώλειας. Ο Κόλιν Φερθ ολοκληρώνει μεγαλοπρεπώς τον πιο επικίνδυνο χαρακτήρα τον τελευταίων ετών σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και αναζήτησης, ένα παραισθησιογόνο road movie δίχως τέλος, όπως ακριβώς οι δυσκολίες του έρωτα και της μοναξιάς.

Πάνος Τράγος

5.UN PROPHETE, του Jacques Audiard


Με αφηγηματική δεξιοτεχνία αντάξια των καλύτερων στιγμών του κλασικού
αμερικανικού κινηματογράφου, ο Audiard δίνει αφενός ένα άκρως
συναρπαστικό δράμα επιβίωσης σε έναν εχθρικό και απόλυτα ιεραρχημένο
μικρόσκοσμο και αφετέρου μια μελέτη πάνω στη σύνθετη διαδικασία της
κοινωνικοποίησης. Η διαμόρφωση της προσωπικότητας του αρχικώς tabula
rasa ήρωα γίνεται με βάση την αδήριτη ανάγκη της επιβίωσης σε ένα
Χομπσιανό κόσμο, όπου η παραμικρή ένδειξη αδυναμίας μπορεί να αποβεί
ολέθρια, διατηρώντας μολοταύτα κάποια ενδογενή χαρακτηριστικά που
διαχωρίζουν εν τέλει τον ήρωα από τις απολυταρχικές πατριαρχικές
φιγούρες της νοσηρής καθεστηκυίας τάξης.

Γιώργος Μπουκάτσας


Για άλλη μία φορά πολύ πιο κοντά στον άνθρωπο, το τρομερό παιδί του γαλλικού σινεμά, γκρεμίζει ένα ένα τα κλισέ της φυλακής και των αποδράσεων, εμμένοντας παράδοξα στον ρεαλισμό δια μέσου του άκρατου λυρισμού που εδώ και χρόνια τον οδηγεί. Το δράμα φυλακής βράζει στα εσωτερικά μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας που ψυχρά διατείνεται την κυριαρχία του μεγάλου ψαριού έναντι του μικρού.

Πάνος Τράγος

6. POLICE, ADJECTIVE, του Corneliu Porumboiu


Mε απέριττη, όσο και διεισδυτική κινηματογράφιση, ο Porumboiu διευρευνά την διάσταση μεταξύ γράμματος του νόμου και ατομικής ηθικής, όπως και το ρόλο της γλώσσας στην εδραίωση του πρώτου. Με μακρά υπομονετικά πλάνα παρατηρεί τον άγωνα του ήρωα μέχρι την ολική υποταγή του σε δυνάμεις που τον ξεπερνούν.

Γιώργος Μπουκάτσας


Με βάση το ρητό «σκεφτόμαστε με λέξεις», αν αυτές είναι εύπλαστες και ευπροσάρμοστες στις διαθέσεις της κάθε άρχουσας τάξης, πόσο εύπλαστα και εύπιστα είναι τα άτομα ως ηθική, νόηση και ψυχολογία της μονάδας; Σε μια σύγχρονη Ρουμάνια όπου ελάχιστα έχουν αλλάξει από την εποχή του Τσαουσέσκου, ο Porumboiu και το σπουδαίο φιλμ του ξεπερνούν τις διαστάσεις μιας απλής εγχώριας κριτικής και στήνουν το πρώτο, ίσως, σημειολογικό θρίλερ στην ιστορία του σινεμά.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

7. LOURDES, της Jessica Hausner

Δεν βγάζει απλά την γλώσσα στην κουλτούρα που συντηρεί μια τυφλή αφοσίωση σε θαύματα και παραμυθένιες νεκραναστάσεις, αλλά με την ψύχραιμη εσωτερικότητα ενός τέτοιου ταξιδιού και την φιλοσοφική εγκράτεια της Χάουσνερ, καλύπτει την άκρατη κυνικότητα κάθε της πλάνου, κάθε της λέξης, κάθε της κίνησης. Η τυφλή και όχι εθελοτυφλούσα, τελικά, Εκκλησία δίνει το πράσινο φως για να οργιάσει η Αυστριακή οργανώνοντας ένα επιθετικό timing ενοχλητικών λεπτομερειών για λίγους, στοχεύοντας τη βιομηχανία του θαύματος, την εμπορευματοποίηση της πίστης, τη μεροληψία του έρωτα, τον φθόνο ως θανάσιμο αμάρτημα σε μια κοινωνία προσωπείων και κάλπικης πίστης, ολοκληρώνοντας τελικά μια ανθρώπινη κωμωδία των ηθών που αναρωτάται επίμονα: Ευτυχισμένος ο κανονικός άνθρωπος;

Πάνος Τράγος

8. KATALIN VARGA, του Peter Strickland


Σε αυτό το άκρως ελπιδοφόρο σκηνοθετικό ντεμπούτο, ο Peter Strickland
αποδομεί μια ιστορία εκδίκησης στα πρωτογενή της χαρακτηριστικά
προκειμένου να αναδείξει τις τραγικές συνέπειες μιας διπολικής ερμηνείας
προσώπων και καταστάσεων. Μια άκρως ατμοσφαιρική διαδρομή στις σκοτεινές
περιοχές του ανθρώπινου ψυχισμού και στην διαιώνιση του κύκλου της βίας
που αυτός επιφέρει.

Γιώργος Μπουκάτσας


Το θέμα της εκδίκησης μοιάζει να έχει διερευνηθεί πλήρως στον κινηματογράφο και δύσκολα μπορεί ακόμα να εκπλήξει. Αν όμως το Katalin Varga το κατορθώνει, είναι επειδή δεν ασχολείται με το τι ή το γιατί, αλλά μόνο με το πώς. Δέχεται το προβλέψιμο και το μετατρέπει σε αναπόφευκτο, φιλοξενώντας μια πανταχού παρούσα απειλή σε κάθε γωνιά του κάδρου, όπως τα σύννεφα που τριγυρίζουν τα Καρπάθια. Η βροχή που εγκυμονούν δε θα φέρει μαζί της την κάθαρση, αλλά μια σειρά από εκστατικές σκηνές στο πιο (υποβλητικά) τρομακτικό φιλμ της χρονιάς.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


Τιθασσεύοντας με πρωτοφανή ωριμότητα το χειμαρρώδες σενάριο του, ο πρωτοεμφανιζόμενος Πίτερ Στρίκλαντ δεν σκονταύτει στην θεματική της τυφλής ή μη εκδίκησης, κατεξοχήν νούμερο ένα κινηματογραφικής τρικλοποδιάς, και λειτουργεί κρυφούς προβληματισμούς γύρω από την ανάγκη της αυτοδικίας σε έναν κόσμο που κατά πολλούς βουλιάζει στον βούρκο. Προσέχοντας να μην καταλήξει ένα φρενήρες φασιστικοκαυλωτικό μανιφέστο που θα εξιτάρει καταπιεσμένους και μη, επιβάλλει τον ρυθμό του, παρασύρει τον θεατή και εγείρει τις αμφιβολίες που κάθε σκεπτόμενος δημιουργός οφείλει να κρατά.

Πάνος Τράγος


9. LES HERBES FOLLES, του Alain Resnais
Με ικμάδα δυσανάλογη της ηλικίας του, ο μυθικός Alain Resnais ανατέμνει δηκτικότατα τον κωδικοκρατούμενο και συμβασιοκρατούμενο αστικό τρόπο ζωής. Οι εγκλωβισμένοι σε ένα συμπεριφορικό φορμαλισμό ήρωες της ταινίας επιζητούν την επανασύνδεση με τον αυθορμητισμό των υποσυνείδητων επιθυμιών και φόβων, η διαρκής απώθηση και περιστολή των οποίων τους έχει μετατρέψει σε ετεροκατευθύνομενα όντα με τα «Άγριόχορτα» του τίτλου να προβάλλουν ως ευπρόσδεκτοι φορείς αναταραχής και αντίδρασης.Εξαιρετική αντίστιξη απόλυτα ελεγχόμενης κινηματογραφικής φόρμας και ακαθόριστης σεναριακής εξέλιξης.

Γιώργος Μπουκάτσας



Σαν τα αγριόχορτα που ξεμυτίζουν τυχαία εδώ κι εκεί, σαν την αέρινη κάμερα που όλο πλησιάζει και όλο απομακρύνεται, σαν το αχαλιναγώγητο μοντάζ που υπακούει μόνο στη λογική των συνειρμών, σαν το σινεμά του Ρενέ που θυμόμαστε και αγαπάμε - όλα είναι μια σειρά από συμπτώσεις, τυχαίες ασημαντότητες σε μια συνάθροιση ονειρική και απολαυστικά σινεφιλική.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

10. ΚΥΝΟΔΟΝΤΑΣ, του Γιώργου Λάνθιμου


Με την αποστασιοποιημένη, παρατηρητική ματιά ενός δοκιμιογράφου (Haneke) και μια κριτική διάθεση λανθάνουσα στο σαρδόνιο χιούμορ του (Bunuel), ο Λάνθιμος μελετά τη δύναμη των λέξεων πάνω στην ανθρώπινη σκέψη αλλά αποφαίνεται υπέρ των ενστίκτων που προϋπάρχουν και οδηγούν, ακόμα και σε συνθήκες απόλυτου (χρονικά και χωρικά) εγκλεισμού, σε μια ακατανίκητη επιθυμία για ελευθερία. Το ευφυές σενάριο που δεν εξαντλείται ούτε στιγμή και η υποδειγματική, πολυσημική σκηνοθεσία συνθέτουν το αριστούργημα του ελληνικού κινηματογράφου για τη δεκαετία που μόλις πέρασε.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


Η λίστα περιλαμβάνει τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας των συντακτών του blog για τις ταινίες που κυκλοφόρησαν στις ελληνικές αίθουσες από 20/08/2009 μέχρι 19/08/2010

Αναλυτικά οι επιλογές:


Γιώργος Μπουκάτσας

1. Shutter Island
2. Un Prophète
3. Das Weisse Band
4. Inglourious Basterds
5. Les Herbes Folles
6. Police, Adjective
7. Katalin Varga
8. Thirst
9. District 9
10. A Serious Man
11. A Single Man.
12. Lourdes
13. Κυνόδοντας
14. The Ghost Writer
15. The Limits Of Control


Αχιλλέας Παπακωνσταντής

1. Shutter Island
2. Das Weisse Band
3. Inglourious Basterds
4. Κυνόδοντας
5. Police, Adjective
6. Lourdes
7. Katalin Varga
8. A Serious Man
9. Antichrist
10. Les Herbes Folles
11. The Time That Remains
12. Un Prophète
13. The Girlfriend Experience
14. The Limits Of Control
15. A Single Man


Μαριάννα Ράντου

1. Shutter Island
2. Up
3. Das Weisse Band
4. Inglourious Basterds
5. A Single Man
6. Fantastic Mr. Fox
7. Nanjing! Nanjing!
8. Moon
9. Toy Story 3
10. In The Loop
11. Where The Wild Things Are
12. The Ghost Writer
13. Unmade Beds
14. (500) Days Of Summer
15. Κυνόδοντας


Πάνος Τράγος

1. Shutter Island
2. A Single Man
3. Un Prophète
4. Lourdes
5. Das Weisse Band
6. Inglourious Basterds
7. Police, Adjective
8. Tatarak
9. Katalin Varga
10. Paranormal Activity
11. Bad Lieutenant
12. Centurion
13. Thirst
14. The Hurt Locker
15. The Limits Of Control