ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΣΕΖΟΝ 2012-2013

1. HOLY MOTORS, του Leos Carax

Γράφοντας για τον χιτσκοκικό Άγνωστο του Εξπρές το 1951, ο Γκοντάρ δήλωνε πως ως απώτερος στόχος του σινεμά θα πρέπει να αναγνωριστεί η απόλυτη ένωση του κινηματογραφιστή με την κάμερα και της τελευταίας με την ανα-παριστώμενη σκηνή. Άλλωστε, ο κινηματογράφος αποτελεί μια εκ φύσως αποθέωση των φαινομένων. Η επίδραση όμως είναι αμφίδρομη. Τα οπτικοακουστικά μέσα του 20ου και του 21ου αιώνα είναι συγχρόνως αποτέλεσμα κι αιτία μιας βαθύτατης μεταβολής των μηχανισμών της ανθρώπινης αντίληψης. Η τεχνολογία γίνεται ο χώρος που οι άνθρωποι ζουν, ένας κόσμος προσομοίωσης που απώθησε οριστικά την πιθανότητα προσέγγισης μιας αλήθειας στις κοινωνικές μας σχέσεις. Κι αν μια τέχνη δίχως σώμα είναι σημάδι των μεταμοντέρνων μας καιρών, οι πολιτικές συνέπειες αυτής της εξέλιξης είναι δραματικές. Η υποδούλωση του ατόμου στο φαίνεσθαι χαράχτηκε πλέον σε μη αναστρέψιμα βάθη. Θεατής παθητικός του εαυτού του κι όσων το περιτριγυρίζουν, στέκει πλέον τυφλό απέναντι στην εθελούσια σκλαβιά του την αναγκαία αποξένωση.  Η "εσωτερίκευση" των έξωθεν επιβαλλόμενων κανόνων (ας θυμηθούμε πως οι κάμερες μας καταγράφουν παντού με τη συγκατάθεσή μας και για τη δική μας ασφάλεια...) δεν είναι παρά μια βουβή ομολογία συντριβής. Ο Carax, με σύμμαχο το κουρασμένο βλέμμα του Lavant, μας συμπονά και τραγουδώντας μας ζητά να ξανα-ζήσουμε (re-vivre). Το Holy Motors δεν μπορεί παρά να είναι το αριστούργημα της χρονιάς, κι ας λατρεύτηκε/μισήθηκε για όλους τους λάθος λόγους.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

2. AMOUR, του Michael Haneke

Πόση σκληρότητα και πόση τρυφερότητα μαζί μπορεί να κρύβει η αγάπη; Η Αγάπη του Haneke σίγουρα κρύβει και τις δύο, επιλέγοντας να καταγράψει την μοναδική πραγματική δοκιμασία για κάθε διαπροσωπική σχέση: την από κοινού αντιμετώπιση της φθοράς - αυτής που φέρνει ο χρόνος, η αναγκαστική συνύπαρξη και τα γηρατειά. Η αληθινή αγάπη μπορεί να αναμετρηθεί μόνο με το φόβο απέναντι στην ανημπόρια που φέρνει η αρρώστια, με το ξεγύμνωμα και τη μοναξιά που νιώθει κανείς όταν, μέσα σ'ένα συνονθύλεμα τύψεων κι αυτολύπησης, προδίδεται από το σώμα του και το μυαλό του μπροστά στους ανθρώπους που τον νοιάζονται. Στην ύστατη αυτή μάχη απέναντι στο χρόνο και τη φθορά, αυτός που διατείνεται ότι αγαπά αληθινά, καλείται να αποδείξει ότι η συμπαράσταση και η αφοσίωση δεν είναι συμπεριφορές εγωιστικές και ότι η αγάπη δεν είναι απλώς μια σανίδα σωτηρίας απέναντι στη μοναξιά, ή αντίστροφα, τον πόνο. Αυτήν τη σκληρή κι επίπονη δοκιμασία επιλέγει να καταγράψει ο Haneke, προκαλώντας μας, εάν διαθέτουμε τη δύναμη και την αντοχή, να δοκιμάσουμε τα πραγματικά όρια της αγάπης, απογυμνωμένης από κάθε συμβατική ωραιοποίησή της.

Μαριάννα Ράντου

Μια αριστουργηματική ταινία πάνω στην βασανιστικά σταδιακή απώλεια του ετέρου ήμισυ που ψηλαφεί τα όρια και το βάθος της αγάπης ενός ζευγαριού. Μια αγάπη που εδράζει σε ένα κοινό πάθος για ένα πολιτιστικό ιδεώδες και όχι σε μια αποξενωμένη απελπισία (το ζευγάρι του Seventh Continent) ή σε μια γεμάτη οίηση μεσοαστική κενότητα (το ζευγάρι του Caché). Ο ατομικός πολιτισμός, όπως αποτυπώνεται πρωτίστως στην καθημερινή συμπεριφορά, θωρακίζει μέχρι ενός σημείου το ζευγάρι από τις επιδρομές της υποκριτικής ευπρέπειας και ιδιοτέλειας, καθιστά όμως δε την τελική διαδρομή ενάντια στη φθορά του χρόνου απολύτως μοναχική και επώδυνη όπως σχεδόν σε όλες τις αυθεντικά βιωματικές στάσεις ζωής.

Γιώργος Μπουκάτσας

3. IN THE FOG, του Sergei Loznitsa

Μάθημα υποταγής της υπαρξιστικής "αλαζονείας" στις ιστορικές, πολιτικοκοινωνικές συνθήκες που μας περιβάλλουν, το κοφτερό φιλμ του Loznitsa θα εστιάσει, ωστόσο, σε εκείνο το μικρό, μα καθοριστικό πεδίο των ελεύθερων επιλογών μας. Και θα προσγειώσει τον ηρωισμό των ιδεαλιστικών μας οραμάτων, στις ταπεινές μα ολότελα ανθρώπινες διαστάσεις του πραγματικού πολέμου. Ακόμα κι ο πολυκωδικός κινηματογράφος, με τις αναδρομικές του αφηγήσεις, δεν θα κατορθώσει να μας απαλλάξει από την ομίχλη. Περιττό, αφού το τίμημα που πληρώνουμε είναι ούτως ή άλλως ορατό.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

4. BEYOND THE HILLS, του Cristian Mungiu

Εμπνεόμενος από ένα αληθινό περιστατικό που συνέβη το 2005, ο Mungiu μας δίνει ένα συγκλονιστικό πορτρέτο μιας κοινωνίας σε πλήρη αποσύνθεση. Οι θεσμοί είτε έχουν διαβρωθεί από τον κυνισμό και την αδιαφορία (οικογένεια, υγεία, αστυνομία) είτε, όντας εγκλωβισμένοι σε μεσαιωνικού τύπου αντιλήψεις, καταστρέφουν παρά ανακουφίζουν τους απελπισμένους ανέχοντες που αναζητούν καταφύγιο σ'αυτούς. Με μια ψύχραιμη και μεθοδική γραφή που δεν μοιράζει προφανή κατηγορώ και ευθύνες, ο Mungiu αναγάγει το προσωπικό δράμα ανολοκλήρωτου έρωτα στην κοινωνική του βάση και παραδίδει ένα μοναδικό μάθημα διαλεκτικού κοινωνικού κινηματογράφου.

Γιώργος Μπουκάτσας

5. THE MASTER, του Paul Thomas Anderson

Υιοθετώντας ένα μινιμαλιστικό ύφος με μια αφηγηματική ελλειπτικότητα που εναλλάσσει υπόγειες στυλιστικές εξάρσεις με συμπυκνωμένες νοηματικά σκηνές-κλειδιά, ο Paul Thomas Anderson δίνει αφενός μια ταινία πάνω στην αξεδιάλυτη σχέση καθοδηγητή και ακολούθου και αφετέρου μια ακτινογραφία των αναζητήσεων της αμερικάνικης κοινωνίας στα χρόνια μετά το Β' Παγκόσμιο. Ο αποσυντονισμένος λιμπιντικός ήρωας (ερμηνεία σταθμός από τον Joacquin Phoenix) που αναζητώντας κάποιο νόημα στη κοινωνία της καταναλωτικής αφθονίας καταντά υποχείριο επιτήδειων τσαρλατάνων και εμπόρων επίπλαστης "ψυχικής ηρεμίας" δεν διαφέρει πολύ από τον αποπροσανατολισμένο σύγχρονο άνθρωπο που αναζητά θαλπωρή σε κάθε λογής ιερατεία (κυβερνητικά και μη) και ad hoc διανοητικές αυθεντίες. Μια αριστουργηματική ταινία πολλών επιπέδων ανάγνωσης και προβληματισμού.

Γιώργος Μπουκάτσας

6. TABU, του Miguel Gomes

Μπορεί μια μοναχική, πληκτική ζωή να κρύβει έναν παράδεισο; Το Tabu είναι μια ταινία για έναν χαμένο παράδεισο, για χαμένα πάθη, για χαμένες, προηγούμενες ζωές. Καθώς τα "κεφάλαια" του φιλμ προχωρούν, τη διάχυτη μελαγχολία των παραιτημένων γηρατειών διαδέχονται η ένταση, τα πάθη κι ο ρομαντισμός των νιάτων και η αποπνικτική καθημερινότητα του διαμερίσματος στην πόλη εξαφανίζεται μέσα από την απελευθερωτική ανάμνηση της φύσης και της ελευθερίας του καταλυτικού πάθους. Ο πραγματικός (και κινηματογραφικός) παράδεισος μπορεί να απέχει πολύ από το θρησκευτικό.

Μαριάννα Ράντου

7. BARBARA, του Christian Petzold

Με αφορμή το καθεστώς της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και τις ιδιαιτερότητές του, ο Petzold παραδίδει ένα πολιτικό σχόλιο για τις απατηλές υποσχέσεις του σύγχρονου καπιταλισμού και τη ξεχασμένη καθαρότητα των ιδεολογικών μας θέσεων σε έναν κόσμο που αλλάζει μένοντας απελπιστικά ίδιος. Η Barbara είναι ένα βραδυφλεγές δράμα έξοχου ρυθμού, λαμπρού σκηνοθετικού ελέγχου (πλάνα, ντεκόρ, ηθοποιοί, όλοι πιόνια σε μια συμβολικά ολοκληρωτική γεωμετρία) και μιας συγκλονιστικής πρωταγωνιστικής ερμηνείας που απαιτεί ξεχωριστή προσοχή.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

8. COSMOPOLIS, του David Cronenberg

Στην είσοδο του 21ου αιώνα, ο κυβερνοκαπιταλισμός πανηγύριζε την επιτυχία του. Μέσα από πολύπλοκες αναλύσεις στηριγμένες στην εκλογίκευση και τη συμμετρία, το νέο μοντέλο του ανθρώπου και της κοινωνίας αυτοπαρουσιαζόταν ως άτρωτο. Μέχρι που ήρθε η ζωή: το ατίθασο γιουάν, ο ασύμμετρος προστάτης, ο εκτός κάθε σχεδίου Μπένο Λεβίν. Η αναπόφευκτη πτώση θα κινηματογραφηθεί από τον Κρόνενεμπεργκ ως μια έξοδος αυτοθυσίας από τη θαλπωρή των αριθμών και της λιμουζίνας. Καταδικασμένο να αγνοηθεί σε μια εποχή ασύλληπτων κυβερνο-ταχυτήτων, το Cosmopolis θα αναγνωριστεί ως προφητικό αριστούργημα την ημέρα που η περίφημη κρίση μας δε θα σημαίνει πια τέλος, αλλά μια νέα αρχή.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

9. LIFE OF PI, του Ang Lee

Όπως μας διδάσκει ο ίδιος ο Pi, η ιστορία που μένει είναι αυτή που επιλέγουμε οι ίδιοι να κρατήσουμε Και αυτό τελικά που μένει από το Life of Pi και που κουβαλάμε ως θεατές για καιρό μετά είναι πολλή, πολλή κινηματογραφική ομορφιά. Οι θαυμαστές εικόνες του Ang Lee μεταμορφώνουν ιδανικά τα θαύματα της φαντασίας του Yann Martel και εκεί ακριβώς κρύβεται η πνευματικότητα που πολλοί ανησυχούσαν ότι δεν θα μπορούσε να μεταφερθεί από το "unfilmable" best seller στο πανί: η απίστευτη ιστορία του Pi, αποτυπωμένη σε εικόνες - και μάλιστα τέτοιας θεϊκής ομορφιάς - και ανεπτυγμένη σε όλη της την έκταση, κάνουν το μήνυμα του Martel για τη δύναμη της φαντασίας και για μια ζωή διαποτισμένη από πίστη, πιο δυνατό και  πιο ζωντανό από ποτέ. Η αλληγορία, χωρίς περιττούς διδακτισμούς, βρίσκεται στην ίδια τη δύναμη του κινηματογράφου: είναι αυτή που μπορεί να μετατρέπει μια τέτοια πνευματική, εξωπραγματική κι υπερβατική αφήγηση σε μια αληθοφανή χειροπιαστή, ολοζώντανη ιστορία που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας.

Μαριάννα Ράντου

10. CESARE DEVE MORIRE, των Paolo & Vittorio Taviani

Επιχειρώντας να καταργήσει κάθε έννοια χώρου με ένα σκληρό παιχνίδι ενηλίκων (ως διοργανωτές) που διπλοκρύβεται (μια παράσταση σε ένα χώρο που παρουσιάζεται ως σκηνικό, δηλαδή που παρουσιάζει έναν άλλο χώρο) στα στενά όρια μιας φυλακής για να αναφερθεί σε έναν κόσμο δίχως σύνορα στην ασυδοσία της εξουσίας και την κάλπικη ελευθερία ως αγαθό, ούτε θεμελιώδες ούτε κεκτημένο, το αριστούργημα των αδερφών Ταβιάνι έρχεται στα 80 φεύγα τους για να συγκλονίσει τον τελευταίο των κυνικών θεατή και να υπενθυμίσει τη δύναμη του πολιτικού σινεμά, μιας Τέχνης δηλαδή που οφείλει να πλησιάσει την πανανθρώπινη αλήθεια που έχει δεχτεί με σκοπό να την προσφέρει ρεαλιστικά, μέγιστη τρικλοποδιά στις πρώτες βάσεις της Τέχνης των Τεχνών. Οι Ταβιάνι στα καλύτερά τους. "Από τότε που γνώρισα την Τέχνη, αυτό το κελί έγινε φυλακή" μας έρχεται η face to face συνειδητοποίηση με πολλαπλάσια δύναμη και ορμή, γιατί απλώς αργήσαμε να φτάσουμε σε αυτήν αλλά, ευτυχώς, προλάβαμε. Και ο Καίσαρας θα πεθάνει.

Πάνος Τράγος

Η λίστα περιλαμβάνει τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας των συντακτών του blog για τις ταινίες που κυκλοφόρησαν στις ελληνικές αίθουσες από 16/08/2012 μέχρι 15/08/2013.

Αναλυτικά οι επιλογές: 

Γιώργος Μπουκάτσας

1. Beyond the Hills
2. The Master
3. Cosmopolis
4. Amour
5. In the Fog
6. Barbara
7. Life of Pi
8. On the Road
9. No
10. Blancanieves
11. Before Midnight
12. Tabu
13. Stoker
14. Holy Motors
15. Le Capital

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

1. Cosmopolis
2. Holy Motors
3. Cesare Deve Morire
4. In the Fog
5. The Master
6. Beyond the Hills
7. Barbara
8. Tabu
9. No
10. Blancanieves
11. Lore
12. Django Unchained
13. Amour
14. Pieta
15. Like Someone in Love

Μαριάννα Ράντου

1. Amour
2. Skyfall
3. Holy Motors
4. Life of Pi
5. Barbara
6. Tabu
7. Argo
8. Looper
9. Blancanieves
10. Django Unchained
11. Before Midnight
12. The Hunt
13. Seven Psychopaths
14. No
15. Lore

Πάνος Τράγος

1. In the Fog
2. Cesare Deve Morire
3. Holy Motors
4. Beyond the Hills
5. The Master
6. Amour
7. Tabu
8. Just the Wind
9. Life of Pi
10. Killing them softly
11. Despues de Lucia
12. No
13. Killer Joe
14. Anna Karenina
15. Oblivion

ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΣΕΖΟΝ 2011-2012

1. TINKER TAILOR SOLDIER SPY, του Thomas Alfredson

Έχοντας ξεμπερδέψει με την πηγή του τρόμου πολύ πριν το κινηματογραφικό genre με μια βαμπιρική ιστορία που αντιστοίχιζε το φόβο της αιώνιας ζωής με τον απόλυτο τρόμο της αιώνιας μοναξιάς (σε έναν κόσμο όπου οι πάντες είναι προορισμένοι να πεθαίνουν), ο Τόμας Άλφρεντσον αφήνει την -αδικοχαμένη- Μπρίτζετ Ο'Κόνορ να κεντήσει πάνω στο διάσημο βιβλίο του Τζον ΛεΚαρέ ένα πραγματικό χάος με μοναδικό σκοπό να υπονομεύσει την αστυνομική ίντριγκα. Η σκηνοθετική τρικλοποδιά ρίχνει στο καναβάτσο το πιστολίδι, το πολιτικό κλίμα του Ψυχρού Πολέμου, το ανθρωποκυνηγητό και πρωταγωνιστεί την αξία ή, καλύτερα, τη χαμένη αξία σε έναν κόσμο μάταιο (δίχως τίποτα να ελέγχεται από τον εαυτό μας), έναν κόσμο που βασιλεύει η μοναξιά - και η προδοσία. Η προδοσία σαν κορύφωση ενός τελετουργικού, μυσταγωγικού κινηματογραφικού ταξιδιού παράδοσης, αλλά όχι παραίτησης, που καρφώνεται στο μυαλό ακόμα και των αμύητων ως στιλιστική αποθέωση.

Πάνος Τράγος

2. MIDNIGHT IN PARIS, του Woody Allen

Ο Allen επιστρατεύει τον μαγικό ρεαλισμό, στον οποίο κι αρίστευσε τρεις δεκαετίες πίσω με το Πορφυρό Ρόδο, για να καταγράψει μια συλλογική αναζήτηση του χαμένου χρόνου και να εικονογραφήσει την αγαπημένη του αντιπαράθεση ανάμεσα στο άσβεστο πάθος και τον εύκολο συμβιβασμό. Αποτίνοντας το δικό του φόρο τιμής στη δεκαετία του ’20 και στους καλλιτέχνες της, επιδίδεται ταυτόχρονα σε έναν αφοπλιστικό αυτοσαρκασμό για τη νοσταλγία που υιοθετείται ως εύκολη λύση. Όσο και να υποσκάπτει όμως τη ρομαντική μας πλευρά, δεν μπορεί να κρύψει τη λαχτάρα του για αυτήν, κι εδώ ακριβώς διαπιστώνει (με τους θεατές να στέκουν ευτυχείς μάρτυρες) τη θέση του και, μαζί, την καλή του τύχη. Δεν είναι παρά ένας παραμυθάς μεθυσμένος με τις απεριόριστες δυνατότητες που του προσφέρει απλόχερα η τέχνη του. Η μαγεία της νοσταλγίας και το ταξίδι που περικλείει εντός της είναι εγγενή στοιχεία της έβδομης τέχνης. Μόνο στο σινεμά, εντός της σκοτεινής αίθουσας, ο χρόνος και ο θάνατος (μοιάζουν να) τιμωρούνται για την αλαζονεία της παντοδυναμίας τους. Όσο για το ίδιο το Παρίσι, σε μια σχέση συμπληρωματική, ποτέ άλλοτε μια ταινία δεν λάτρεψε τόσο μια πόλη και την ατμόσφαιρά της και ποτέ άλλοτε μια πόλη δεν ερωτεύτηκε το ίδιο το σινεμά που την επισκέφτηκε.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

3. HUGO, του Martin Scorsese

Είναι δύσκολο να γράψει κανείς για την ιστορία του «Hugo» και να μεταδώσει ταυτόχρονα με ακρίβεια το μεγαλείο της ταινίας. Να μεταδώσει με επαρκή τρόπο την αγάπη του Scorsese για το σινεμά, μια αγάπη που ξεχειλίζει από κάθε κάδρο και που δεν μπορεί παρά να σε ζεστάνει παρακολουθώντας τη. Το «Hugo» είναι μια απερίγραπτα όμορφη ταινία που υμνεί την ομορφιά των ταινιών. Είναι ένα συγκινητικό παραμύθι που έχει βαλθεί να αναδείξει τη ζεστασιά των κινηματογραφικών παραμυθιών. Είναι πάνω απ' όλα ένα μαγικό ταξίδι της φαντασίας, που μας ταξιδεύει στο πρώτο φανταστικό κινηματογραφικό ταξίδι που γυρίστηκε ποτέ: εκεί ακριβώς που ο μικρός Hugo θα βρει τις αναμνήσεις και τη ζεστασιά που έψαχνε, κι οι υπόλοιποι χαρακτήρες θα βρουν τη χαμένη τους αισιοδοξία, και εμείς, οι σύγχρονοι θεατές από την άλλη πλευρά της οθόνης θα ανακαλύψουμε για ακόμα μια φορά ποια είναι η μαγεία του κινηματογράφου, διά χειρός Scorsese.

Μαριάννα Ράντου 


4. DRIVE, του Nicolas Winding Refn

Ο Ryan Gosling κατοικεί το φάντασμα ενός Alain Delon ή ενός DeNiro, ετεροχρονισμένος με το περιβάλλον του, και δένει απόλυτα με το εθιστικό 80’s soundtrack, μουσικό ένδυμα ενός κόσμου όπου το millennium είναι ήδη μακρινό παρελθόν. Ο φουτουρισμός που γνώρισε την κινηματογραφική του έκρηξη τριάντα χρόνια πριν φαντάζει εδώ, σε ένα άνευ προηγουμένου ονοματολογικό οξύμωρο, παρωχημένος. Οι συχνότητές του Οδηγού είναι ξένες στους ανθρώπους και τη ζωή ολόγυρα. Γι’ αυτό κι όταν ερωτεύεται, το κάνει με την αφέλεια μικρού αγοριού. Γι’ αυτό κι όταν επιτίθεται, το κάνει με κτηνώδη βία. Οι pulp καταβολές στην αφήγηση συγχρωτίζονται με ένα καθαρό σινεμά υψηλής αισθητικής. Στην εποχή των υπερ-σκηνοθετημένων, υπερ-μονταρισμένων ταινιών δράσης, το Drive έρχεται να δοξάσει την αθωότητα ενός κινηματογράφου που χτίζει πάνω στις λιγωτικές σιωπές, χωρίς να γκρεμίζει στις καίριες εκρήξεις αδρεναλίνης.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

 5.  A SEPARATION, του Asghar Farhadi

Ίσως πρόκειται για το πιο τίμια διαλεκτικό μελόδραμα της πρόσφατης (και όχι μόνο) κινηματογραφικής μνήμης και γεγονός είναι ότι μέσα από φαινομενικά υπερβολικά - μέσα στη συνάθροισή τους - σεναριακά σχήματα (το διαζύγιο, το παιδί που μένει στη μέση, ο άρρωστος παππούς, η τραυματική αποβολή μιας εγκύου) χτίζεται μια κοινωνικοπολιτική κριτική ασυναγώνιστης διαύγειας και καίριας αποτελεσματικότητας. Τοποθετώντας τους (δουλεμένους στην εντέλεια) χαρακτήρες του ενώπιον ηθικών διλημμάτων, ο Farhadi σκιαγραφεί το πορτρέτο μιας κοινωνίας κι ενός συστήματος γεμάτου αντιφάσεις, το κόστος των οποίων βαραίνει άμεσα το άτομο. Ψέματα, φτώχεια, κατάθλιψη, θρησκευτική πίεση, η ανάγκη για ηθική ακεραιότητα, όλα εικονογραφούνται σα φράγματα που χωρίζουν ζευγάρια, φίλους και, εν τέλει, τους ανθρώπους, διευρύνοντας έτσι το πρώτο, παραπλανητικό επίπεδο του τίτλου της ταινίας. Παίζοντας με τις πεποιθήσεις και τις ιδεολογικές προκαταλήψεις του θεατή, ο Farhadi τον «επιπλήττει» για τα εύκολα συμπεράσματά του, όπως ακριβώς θα το έπραττε η ίδια η ζωή. Οι τίτλοι τέλους θα πέσουν όσο το τελευταίο πλάνο βρίσκεται ακόμα εν ζωή, τοποθετώντας μας στην άκρως άβολη θέση να πάρουμε την ταινία μαζί μας, να περάσουμε μέσα από την ίδια ηθική, πολιτική, ιδεολογική δοκιμασία και να αναγκαστούμε να εξέλθουμε της αμέτοχης στάσης μας.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


6.  SHAME, του Steve McQueen

Πολύ πριν επαναληφθούν μηχανικά τα πρώτα πλάνα του Shame, όπου ένας άνδρας περιφέρεται γυμνός στο αυστηρά τακτοποιημένο σπίτι του, κλείνοντας τα αυτιά στη φωνή που εκλιπαρεί για προσοχή από τον τηλεφωνητή, τα σημάδια ενός κόσμου όπου κάθε συναίσθημα έχει εξαληφθεί οργανώνουν ένα μετωπικό χτύπημα στην αποτυχία της άνευ όρων συμπεριφοράς. Ο πιο τολμηρός αυτή τη στιγμή σκηνοθέτης στον κόσμο εμπιστεύεται το όραμα που θα ξεγυμνώσει το μισό πληθυσμό της γης στο μεγαλειώδες ταλέντο του Μίκαελ Φασμπέντερ και μαζί παραδίδουν το πιο σκληρό πορτρέτο αστικής απομόνωσης, το πορτρέτο ενός ανθρώπου σε μανία διαχείρισης και επινοημένης ενοχής του συμπλέγματος της επικοινωνίας, το πιο απλό πράγμα στο ένστικτο του ανθρώπου που κατάφερε να γίνει ο εφιάλτης του. Μια αλήθεια γυμνή που φέρνει εσωτερικό, καθολικό πόνο και περιγράφει τον άνδρα σε ελεύθερη πτώση, στην οδυνηρή έκσταση της λανθασμένης κορύφωσης, εκεί που κανείς συναντά όλο το παρελθόν του σε μερικές στιγμές, απλά επειδή τόλμησε να πιστέψει πως το είχε ξεγελάσει.

Πάνος Τράγος


7. LE GAMIN AU VELO, των Jean-Pierre και Luc Dardenne

Οι πάντα αξιόπιστοι Dardenne συνεχίζουν να αφουγκράζονται με ευαισθησία την ψυχική οδύνη ανθρώπων περιθωριοποιημένων είτε κοινωνικά, είτε οικογενειακά. Η οργή και ο θυμός του αγοριού της ταινίας λόγω της ανείπωτης περιφρόνησης που έχει υποστεί από τον βιολογικό του πατέρα καταλαγιάζει σιγά σιγά μέσω μιας ανιδιοτελούς αγάπης και κατανόησης που λαμβάνει από μια άτεκνη γυναίκα. Η συναισθηματική προσέγγιση των δύο δεν πραγματοποιείται δίχως εμπόδια, καθώς η κοινωνία παραμονεύει, όντας αμείλικτη για το κάθε στραβοπάτημα. Από τις πιο φωτεινές ταινίες των σκηνοθετών, οι οποίοι όμως επισημαίνουν με την κάθε ευκαιρία ότι η πορεία του ήρωα θα είναι κάθε άλλο παρά αρμονική.

Γιώργος Μπουκάτσας


8.  LE HAVRE, του Aki Kaurismaki

Στη συνάντηση του Marcel με τον μικρό λαθρομετανάστη, Idrissa, ο Kaurismäki θα βρει το κλειδί που θα ανοίξει τις πόρτες της καλά κρυμμένης αισιοδοξίας του. Στη μουντή φωτογραφία του εισβάλλει πλούσιο χρώμα και η καθιερωμένη ηττοπάθεια των alter ego χαρακτήρων του δίνει τη θέση σε ένα μάτσο παρίες που όχι απλά δεν πτοούνται από τίποτα, αλλά μοιάζουν να πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Ο αγαπημένος Φιλανδός δημιουργός θα συναντήσει τη σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα, το πράττει όμως χωρίς βαρύγδουπες δηλώσεις, αλλά με ένα απλό, ανάλαφρο άγγιγμα που φέρνει μνήμες από Chaplin ή από Tati. Οι ήρωές του θα οργανωθούν ( όχι με τους όρους συνειδητής πολιτικής στράτευσης αλλά με εκείνους του ανθρωπιστικού πνεύματος) για να δώσουν ένα καλό μάθημα για τα μυστικά της συμπάθειας. Και φυσικά θα ανταμειφθούν γι’ αυτό: η σκηνή της χειραψίας του μικρού Idrissa με την άρρωστη Arletty στο νοσοκομείο είναι ίσως η κινηματογραφική δήλωση της χρονιάς.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


  
9.  THE DEEP BLUE SEA, του Terence Davies
 

Δεύτερη μεταφορά στην μεγάλη οθόνη του βραβευμένου θεατρικού του Terence Rattigan, η κατά Terence Davies εκδοχή είναι πάνω από όλα μια τελετουργική μύηση στην ίδια τη φύση του κινηματογραφικού μέσου. Ο κορυφαίος στιλίστας του σύγχρονου ευρωπαϊκού σινεμά περικυκλώνει με την αισθησιακή κίνηση της κάμεράς του τα αυτοκαταστροφικά πάθη της ηρωίδας του (η Rachel Weisz εδώ στην πιο εύθραυστη ερμηνεία της) και πετυχαίνει ένα στόχο διπλό: αφενός να κοινωνήσει στο θεατή την κλειστοφοβική αγωνία μιας γυναίκας που συνειδητοποιεί ότι η λογική τελειώνει εκεί που ο έρωτας αρχίζει, κι αφετέρου να καθρεφτίσει τα συλλογικά αδιέξοδα της μεταπολεμικής Βρετανίας που παλεύει να χωρέσει σε έναν κόσμο κυριευμένο από τις τραυματικές της μνήμες. Αν ο Wong Kar Wai γύριζε ένα σενάριο του Bergman ή του Rossellini, το αποτέλεσμα θα έμοιαζε κάπως σαν το The Deep Blue Sea.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

10. ONCE UPON A TIME IN ANATOLIA, του Nuri Bilge Ceylan

O σπουδαίος Τούρκος σκηνοθέτης με την τελευταία και σημαντικότερή του ταινία στήνει μια πραγματεία απέναντι στην αδυναμία πλήρους κατανόησης της πραγματικότητας. Υιοθετώντας και υπονομεύοντας παράλληλα τις συμβάσεις του αστυνομικού θρίλερ, ψηλαφώντας τα λεπτά όρια μεταξύ φαίνεσθαι και είναι, ενώ θέτοντας παράλληλα και το θέμα της ατομικής ευθύνης σε επίπεδο καθημερινής πρακτικής, δίνει μια γνωσιολογική σπουδή εφάμιλλη του L'Avventura του Antonioni. Αν δεν είχε την ατυχία να συμπέσει στο Φεστιβάλ των Καννών με το Tree of Life, θα είχε κερδίσει έναν από τους δικαιότερους Χρυσούς Φοίνικες στην ιστορία του θεσμού.

Γιώργος Μπουκάτσας

-  TAKE SHELTER, του Jeff Nichols

Εξαιρετική αλληγορία πάνω στις ανασφάλειες του μέσου αμερικανού εργάτη στη σύγχρονη εποχή. Ο ταλαντούχος Nichols πετυχαίνει μια εξαιρετική ισορροπία μεταξύ αντικειμενικής και υποκειμενικής θεώρησης της πραγματικότητας, δίνοντας έμφαση  στα  άκρως πραγματικά γενεσιουργά αίτια της δεύτερης, η οποία σταδιακά θα εκτοπίσει την πρώτη στο μυαλό του κεντρικού ήρωα. Άκρως εμπνευσμένη η εικαστική σύνθεση της ταινίας (το υπό κατασκευή καταφύγιο σε μια γωνιά του κήπου συνεχώς μεγαλώνει ταυτόχρονα με την εμμονή του ήρωα, σαν μια ανωμαλία στην άκρη του εγκεφάλου του), αλλά και το ανοιχτό σε ερμηνείες φινάλε.

Γιώργος Μπουκάτσας


Η λίστα περιλαμβάνει τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας των συντακτών του blog για τις ταινίες που κυκλοφόρησαν στις ελληνικές αίθουσες από 25/08/2011 μέχρι 16/08/2012. 

Αναλυτικά οι επιλογές:

Γιώργος Μπουκάτσας

1. Tinker Tailor Soldier Spy
2. Once Upon A Time In Anatolia
3. Hugo
4. The Deep Blue Sea
5. Take Shelter
6. Elena
7. Les Neiges du Kilimandjaro
8. The War Horse
9. Oslo, 31st August
10. Le Gamin au Velo
11. Midnight in Paris
12. A Dangerous Method
13. Drive
14. A Separation
15. Moonrise Kingdom



Aχιλλέας Παπακωνσταντής

1. Midnight in Paris
2. Tinker Tailor Soldier Spy
3. A Separation
4. The Deep Blue Sea
5. Hugo
6. Le Havre
7. Drive
8. The Artist
9. Melancholia
10. Once Upon A Time In Anatolia
11. Le Gamin Au Velo
12. The Ides of March
13. Elena
14. The Girl With The Dragon Tattoo
15. Margin Call


Μαριάννα Ράντου

1. Hugo
- Tinker Tailor Soldier Spy
3. We Need To Talk About Kevin
4. Shame
5. Midnight in Paris
6. Drive
7. The Guard
8. Le Havre
9. Moonrise Kingdom
10. Tyrannosaur
11. Les Neiges du Kilimandjaro
12. Le Gamin au Velo
13. The Artist
14. A Separation
15. The Avengers


Πάνος Τράγος 

1. Shame
2. A Separation
3. Midnight in Paris
4. Take Shelter
5. Drive
6. Tinker Tailor Soldier Spy
7. Le Gamin au Velo
8. Wuthering Heights
9. Melancholia
10. Le Havre
11. Tyrannosaur
12. The Skin I Live In
13. Once Upon A Time In Anatolia
14. The Grey
15. Moonrise Kingdom

ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΣΕΖΟΝ 2010 - 2011

1. THE TREE OF LIFE, του Terrence Malick

Ο Malick δεν σταματάει απλώς θέτοντας ερωτήματα περί του νοήματος της ύπαρξης αλλά προχωράει ένα βήμα παραπέρα, διακινδυνεύοντας τη θυμηδία και την ειρωνεία των αβασάνιστων κυνικών, με το να προσφέρει δυνητικές απαντήσεις. Ωσάν αυθεντικός φιλόσοφος καταθέτει μέσω άφατων εκφραστικών ποιητικών εικόνων την δική του κοσμοεικόνα, συνθέτει μαεστρικά την δική του οντολογία που ακριβώς επειδή είναι απολύτως προσωπική είναι φύσην αδύνατο να ταυτίζεται με κάποια άλλη. Από πότε όμως ο θαυμασμός απέναντι σε ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα προϋποθέτει την πλήρη αποδοχή των θέσεων του; Ο Malick αναμετριέται με το άπειρο (ή το κενό) αξιοποιώντας στο επακρο την κινηματογραφική εκφραστική και δικαίως θωρακίζει την θέση του στο βάθρο των μεγάλων δημιουργών.

Γιώργος Μπουκάτσας

2. DES HOMMES ET DES DIEUX, του Xavier Beauvois

«Μένουμε ή φεύγουμε;» Ένα δίλλημα ζωτικής σημασίας σε καιρό πολέμου, μα που για τους εννέα Σιστερσιανιούς μοναχούς που βρέθηκαν ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά στον εμφύλιο πόλεμο της Αλγερίας, το ερώτημα αποκτά φιλοσοφική διάσταση: καλούνται να αποφασίσουν, ενώπιον θέων και ανθρώπων αν, πιεσμένοι από τον κίνδυνο, θα φύγουν από το μοναστήρι τους, αφήνοντας το ποίμνιό τους έρμαιο των αδίστακτων φονταμενταλιστών, εγκαταλείποντας έναν ρημαγμένο τόπο κι έναν θεό που δεν τους αφορά. Πίστη (θρησκευτική ή μη), οι πνευματικοί άνθρωποι ως σύμβολα υπεράνω θρησκειών, ο φόβος μπροστά στο θάνατο. Ένα συνονθύλευμα ανθρώπινων ανησυχιών και πνευματικών αναζητήσεων, όχι πια ως άοριστα ερωτήματα, μα ως πιεστικά προβλήματα που απαιτούν άμεση επίλυση. Όλες οι συγκλονιστικές αντιφάσεις χαραγμένες στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών του Beauvois, και το μοτίβο από την Λίμνη των Κύκνων να τυλίγει ασφυκτικά το χώρο καθώς η -εσωτερική- ένταση κορυφώνεται. Ο κινηματογράφος μπορεί να μην αποτελεί θρησκευτική εμπειρία, γιατί δεν προϋποθέτει καμία πίστη. Μπορεί όμως, σε περιπτώσεις όπως αυτή, να μας μεταδώσει με τρόπο μοναδικό τη δύναμή της.

Μαριάννα Ράντου

3. BLACK SWAN, του Darren Aronofsky


Ο ιδιοφυής Αρονόφσκυ έχει αποδείξει ότι μπορεί να χρησιμοποιεί τα πιο απλά σχήματα για να φιλοσοφήσει πάνω στις βαθύτερες υπαρξιακές ανησυχίες του ατόμου ή να καθρεφτίσει με οξυδέρκεια συλλογικά συμπλέγματα. Στο Black Swan θα στραφεί στο, φαινομενικά, εκλεπτυσμένο τερέν του μπαλέτου. Η εμμονοληπτική μελέτη των κινήσεων, η σκληραγώγηση για το ιδανικό πουέντ, η ατελείωτη –σε βασανιστικό σημείο- εξάσκηση, όλα συναποτελούν το όχημα για να μελετήσει ο Αμερικανός σκηνοθέτης την ατέρμονη επιδίωξη της τελειότητας. Η οποία μπορεί να επέλθει μόνο μέσα από την αποδοχή, τον εναγκαλισμό, την ανα-γέννηση του Άλλου που κρύψαμε μέσα μας.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

4. THE AMERICAN, του Anton Corbijn

Κούρδισε τη μηχανή μέσα του αποφεύγοντας φιλίες και δουλεύοντας τη μέθοδο στην εντέλεια. Έμεινε μόνος, γιατί έτσι έμαθε. Ακολουθώντας το μονόδρομο, αυτό που ξέρει πλέον για τον εαυτό του, είναι πως "δεν είναι καλός με τις μηχανές", όπως ομολογεί ανάμεσα σε ελάχιστες κουβέντες. Μόνος εναντίον όλων, πάντοτε ξένος, πάντοτε μια μηχανή που δεν ταίριαξε με τις υπόλοιπες, σαν ένα πεισματικά διαφορετικό γρανάζι. Μέχρι που θα αποδεχτεί τη φύση του, από το ένα κοινό γνώρισμα: το θάνατο. Και επειδή προσπάθησε τόσο επίμονα να τον ξεγελάσει. εκείνος του επιτίθεται αδυσώπητα, γρήγορα, ύπουλα. Το μόνο που προλαβαίνει είναι να χτυπήσει το χέρι του στο τιμόνι - ανάθεμα μιας ζωής που τα έκανε όλα λάθος, αλλά πρόλαβε να ερωτευτεί.

Πάνος Τράγος

Ο σαμουράι του Αμερικάνου (με κεφαλαίο άλφα και έντονα γράμματα προς υπογράμμιση της μοναχικής διαφορετικότητάς του) έχει βαθύτερη ρωγμή στην πανοπλία του από τον κατά Melville συγγενή του. Και αυτό γιατί αναφέρεται στο εντός του, στην εσωτερική διαδρομή του που δεν προσπερνάει τις στάσεις αλλά σιωπηρά τις κουβαλά πάντα μαζί του. Εδώ πνέει ευρωπαϊκός αέρας που περικυκλώνει τον Αμερικάνο και του θυμίζει πως είναι ένας ξένος, πάντα ένας Άλλος. Ο Jack θα γευτεί την οικειότητα και θα αφήσει την καρδιά και το μυαλό
να ονειρευτούν μια τελευταία ευκαιρία λυτρωτικής απόδρασης, απεγκλωβισμού από το βάρος των όσων έμειναν (αλλά ποτέ δεν άφησε) πίσω και αποκλείουν το εδώ και τώρα. Η αποτυχία είναι δεδομένη. Η θλιμμένη συνειδητοποίησή της θα γεμίσει τα τελευταία, ασφυκτικά κοντινά κάδρα. Θα εκφραστεί μέσα από μία τόσο αυθόρμητη, γι’ αυτό και τόσο διαπεραστική χειρονομία. Και θα υπενθυμίσει πως η ζωή (που επιλέγεις), ό,τι φέρει, στο ζητά.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

5. THE TURIN HORSE, του Bela Tarr


Η εμπειρία της προβολής της τελευταίας ταινίας του Ούγγρου ποιητή της εικόνας είναι αδύνατο να περιγραφεί με λέξεις. Το συλλογικό συναπάντημα με τον δια ζώσης μηδενισμό δεν είναι κάτι που μπορεί να λησμονηθεί εύκολα. Διαβάζεις χρόνια ολόκληρα για αυτόν, αποστηθίζεις τον Νίτσε, μελαγχολείς στο μέγιστο βαθμό με κάθε ευκαιρία λες και το προσωπικό σου δράμα σημαδεύει την Ιστορία και νομίζει πως τα ξέρεις όλα. Κι έρχεται ο Tarr, με την απίστευτης διεισδυτικότητας μοντέρνα κινηματογράφησή του, να σου δείξει τι σημαίνει να νιώθεις πραγματικά την απόγνωση. Την απελπισία της αργής και βασανιστικής επικράτησης του θανάτου. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι ο φόβος θα με αφήσει να επισκεπτώ πάλι το Άλογο του Τορίνο. Θα φέρω όμως μέχρι τέλους το σημάδι του...

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

6. NEVER LET ME GO, του Mark Romanek


Tο «Never Let Me Go» είναι η ιστορία ενός κοριτσιού που δεν τόλμησε να εξομολογηθεί τα συναισθήματά του στο αγόρι που αγαπά. Περισσότερο όμως είναι η ιστορία τριών παιδιών που ζουν εγκλωβισμένα σ' ένα κόσμο χωρίς επιλογή. Μα πιο πολύ κι από αυτό, είναι η ιστορία ενός κόσμου ολόκληρου που δεν τόλμησε να εξομολογηθεί στα παιδιά του πως έχουν γεννηθεί χωρίς επιλογή. Τρία παιδιά που ξέρουν πως το μέλλον τους είναι προδιαγεγραμμένο, μα που δεν γνωρίζουν το γιατί. Δεν τους έχουν μάθει να ζητούν απαντήσεις, κι αυτά δεν έχουν μάθει να τις αναζητούν -έχουν μάθει να τις αποδέχονται. Κι αυτή η αποδοχή της ματαιότητας ειναι που τους καθιστά τραγικούς. Μια αβάσταχτα βρετανική sci fi ταινία εποχής, με καταπιεσμένα συναισθήματα να ξεχειλίζουν σε ασφυκτικά οικοτροφεία, που απεριγράφει ενοχλητικές αλήθειες με απατηλή απλότητα. Κι αν δεν δακρύσατε παρακολουθώντας τα άδεια βλέμματα και τα θλιμμένα, πειθήνια χαμόγελα στα πρόσωπα των εξαιτετικών πρωταγωνιστών Carey Mulligan, Keira Knightley και Andrew Garfield, η ανάμνηση των παιδιών του Hailsham θα σας συνοδεύει για μέρες μετά, σαν πνιγμένος λυγμός που δεν του επιτρέπεται να εκδηλωθεί.

Μαριάννα Ράντου

7. CARLOS, του Olivier Assayas


Με σπανίζουσα αφηγηματική δεξιοτεχνία, o Assayas οργανώνει άψογα το υλικό του καταγράφοντας την πορεία του διαβόητου τρομοκράτη Carlos σε μια περίοδο είκοσι περίπου χρόνων. Με βλέμμα διεισδυτικά παρατηρητικό, αφήνει στην άκρη προφανείς κρίσεις και μανιχαϊστικές απλουστεύσεις εμφαίνοντας τόσο στην ακριβή αναπαράσταση των γεγονότων, όσο στην αποτύπωση του ιδεολογικοπολιτικού πλαισίου της περιόδου. Είναι τόσο μεγάλος ο πλούτος του υλικού που ασφαλή συμπεράσματα από αυτή την παλλόμενη συνουσία πολιτικών συμφερόντων και διαστρεβλωμένου ιδεαλισμού είναι δύσκολο έως αδύνατο να προκύψουν. Ο Assayas αρκείται ευφυέστατα στην διακριτική υπογράμμιση των αντιφάσεων μιας αμφιλεγόμενης προσωπικότητας που εν μέρει εν αγνοία της κατάντησε υποχείριο των φορέων ισχύος που αντιπαλευόταν. Ένα θαυμαστό κινηματογραφικό επίτευγμα που αξίζει να ειδωθεί στην πλήρη του εκδοχή (αυτήν των 333 λεπτών που κακώς χαρακτηρίζεται ως τηλεοπτική).

Γιώργος Μπουκάτσας

8. FILM SOCIALISME, του Jean-Luc Godard

Μία συμφωνία σε τρεις κινήσεις. Ή, ακριβέστερα, μία συμφωνία σε δύο κινήσεις και μία ενδιάμεση στάση. Στο επίκεντρο του Film Socialisme βρίσκεται η Ευρώπη. Ταλαιπωρημένη, τραυματισμένη, ξένη μέσα στον ίδιο της τον τόπο και χαμένη μέσα σε μια Ιστορία που μοιάζει πια μακρινό παραμύθι. Ακόμα κι αν το έργο εξακολουθεί να παίζεται πάνω στη σκηνή, όσοι ευλογήθηκαν (από καθαρή τύχη) να βρίσκονται εκτός, το περιτριγυρίζουν σαν τουρίστες με κάμερα και φωτογραφική μηχανή. Ας κοιτάξουμε στην Ιστορία, στο δρόμο, στα σπίτια, στα γραφεία, στο σινεμά, στη ζωγραφική, στην ποίηση, στη μουσική. Το σαρκαστικό κλείσιμο της ταινίας με την ...πρωτότυπη χρήση του γνωστού μηνύματος του FBI περί πνευματικών δικαιωμάτων μας διαμηνύει πως, ό,τι κι αν αναγράφεται στο νόμο, στα προϊόντα της διάνοιας δεν υπάρχει ιδιοκτησία - μόνο ευθύνη.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

9. ANOTHER YEAR, του Mike Leigh



Ο Τομ και η Τζέρυ είναι ο πυρήνας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται μια σειρά από μοναχικούς ανθρώπους, δορυφόροι σε αγωνιώδη αναζήτηση σταθερότητας. Έστω κι αν τελικά την παρέχουν κι αυτοί με τον τρόπο τους σε εκείνους που εκ πρώτης όψεως στέκουν αυτάρκεις. Ο Leigh γνωρίζει όσο κανένας το πολυσύνθετο δούναι και λαβείν από το οποίο συντίθενται οι ανθρώπινες σχέσεις. Εικονογραφεί τη θλίψη και τη μιζέρια της χαμένης ζωής, των φρούδων υποσχέσεων, του κάθε another year που περνά σα καθρέφτης των όσων προηγήθηκαν και εκείνων που έπονται. Και το πράττει με περίσσευμα θέρμης και αγάπης προς τους συνάνθρωπους/ήρωές του. Το λεπτών αποχρώσεων σύμπαν του είναι σύνθετο και απρόβλεπτο, όπως η ζωή. Για το μόνο που μπορείς να είσαι σίγουρος είναι ότι, βγαίνοντας από την αίθουσα, νιώθεις καλύτερος άνθρωπος.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

10. IO SONO L' AMORE, του Luca Guadagnino


Πλησιάζοντας την εικαστική αίγλη των μεγάλων του ιταλικού σινεμά (Βισκόντι, Αντονιόνι, Μπερτολούτσι), η ταινία έκπληξη του Guadagnino χρησιμοποιεί εύληπτα σχήματα για να δώσει μια ιστορία πάνω στο ασύμβατο έρωτα και σύγχρονου καπιταλισμού. Η ανεξέλεκτη και απρόβλεπτη ορμή του πρώτου δεν μπορεί παρά να αντίκειται στην ψυχρή υπολογιστική που απαιτεί ο δεύτερος· οποιαδήποτε προσωρινή σύμπλευση των δύο δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε σύγκρουση με λύση είτε τον θάνατο (o αναπόδραστα συμβολικός θάνατος του γιου που αποτελούσε γέφυρα των δύο αταίριαστων πόλων) είτε την πλήρη ρήξη που πραγματοποιεί η ηρωίδα στην έξοχη τελική σκηνή της ταινίας.

Γιώργος Μπουκάτσας


Η λίστα περιλαμβάνει τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας των συντακτών του blog για τις ταινίες που κυκλοφόρησαν στις ελληνικές αίθουσες από 26/08/2010 μέχρι 18/08/2011

Αναλυτικά οι επιλογές:


Γιώργος Μπουκάτσας

1. The Turin Horse
2. Τhe Tree of Life
3. Another Year
4. Carlos
5. NEDS
6. True Grit
7. Bright Star
8. Rango
9. Io Sono L' Amore
10. Μαχαιροβγάλτης
11. Des Hommes et des Dieux
12. You Will Meet A Tall Dark Stranger
13. Inception
14. Biutiful
15. Hanna


Αχιλλέας Παπακωνσταντής

1. The Turin Horse
2. The Tree of Life
3. Black Swan
4. Des Hommes et des Dieux
5. The American
6. Film Socialisme
7. Carlos
8. Bright Star
9. Another Year
10. How I Ended Last Summer
11. Somewhere
12. True Grit
13. Ovsyanki
14. You Will Meet A Tall Dark Stranger
15. La Tournee


Μαριάννα Ράντου

1. Des Hommes et des Dieux
2. Blue Valentine
3. Never Let Me Go
4. Io Sono L' Amore
5. Somewhere
6. Black Swan
7. The American
8. L' Illussioniste
9. Incendies
10. La Tournee
11. Pina
12. Animal Kingdom
13. Scott Pilgrim vs The World
14. Inception
15. The King's Speech


Πάνος Τράγος

1. The Tree of Life
2. The American
3. Inception
4. Black Swan
5. Film Socialisme
6. Μαχαιροβγάλτης
7. Never Let Me Go
8. Insidious
9. Essential Killing
10. Route Irish
11. Des Hommes et des Dieux
12. You Will Meet A Tall Dark Stranger
13. True Grit
14. The Fighter
15. How I Ended Last Summer

ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΗΣ ΣΕΖΟΝ 2009 - 2010

1.SHUTTER ISLAND, του Martin Scorsese


Η καλύτερη στιγμή του Martin Scorsese από το Casino και ύστερα αποτίει φόρο τιμής στα νευρώδη horror b-movies της δεκαετίας του 40, κυρίως αυτά παραγωγής Val Lewton (Isle of the Dead, The Seventh Victim κ.α.), ενσωματώνοντας την σταθερή του προβληματική, αυτή του ενοχικού ήρωα. Αυτή τη φορά, οι εσωτερικοί δαίμονες έχουν ωθήσει τον ήρωα σε προσωρινή απώλεια της ταυτότητας του και ο Scorsese έντεχνα παίζοντας με τους κώδικες του σινεμά ακολουθεί τον ήρωα του στην προσπάθεια επανασύνδεσης με την αντικειμενική (;) πραγματικότητα, η οποία όμως δεν απαλύνει αυτομάτως το βάρος της ύπαρξης και τις σύμφυτες με αυτήν ενοχές.

Γιώργος Μπουκάτσας


Δεν είναι ακριβώς παραίτηση (με την έννοια που τα βρόντηξαν νωρίτερα ο Μπέργκμαν στον Μάγο ή ο Ίστγουντ στον Million Dollar Baby), αλλά κάτι πολύ σοβαρότερο: Μια απόφαση ζωής, μια στάση που τείνει στην κοσμική κατάρρευση όσων αναζητούσε η καθολική πίστη του Μάρτι, τυλιγμένη στον μανδύα ενός από τα καλύτερα θρίλερ που έγιναν ποτέ. Πίσω από την ενοχή του ψέματος και τις πληγή της αλήθειας που φέρνει κάθε θύμηση, κρύβεται μια αβάσταχτη αλλά ακατανίκητη επιθυμία για λύτρωση. Για να την πλησιάσει κανείς πρέπει να διαλέξει αν θα ζήσει σαν τέρας ή θα πεθάνει σαν καλός άνθρωπος.

Πάνος Τράγος

2. DAS WEISSE BAND, του Michael Haneke


Αν υπάρχει κάποιο μάθημα που η Ιστορία επίμονα μας διδάσκει και η ανθρωπότητα (εξίσου επίμονα) μοιάζει να αγνοεί, είναι πως ό,τι σπείρεις, θερίζεις. Μέσα από το κλίμα τρόμου, τη διαρκή απειλή της τιμωρίας, την υποκρισία των τύπων, δεν μπορεί παρά να γεννάται σαρωτική βία. Όταν τελικά αυτή ξεσπάσει, ο κόσμος στέκει έκπληκτος και την αποδίδει σε μεταφυσικές αιτίες και σε σχιζοφρενείς αποδιοπομπαίους τράγους. Και ο κύκλος καλά κρατεί. Ο Haneke, μελετητής της βίας σε όλη τη φιλμογραφία του, αποφασίζει να γυρίσει το χρόνο εκατό χρόνια πίσω. Ελπίζει πως η γνώση μας για ό,τι επακολούθησε της φιλμικής του ιστορίας, θα φέρει σοφία για όσα βρίσκονται μπροστά μας. Η απάντηση βρίσκεται μέσα μας.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


Κάποιοι είδαν απαντήσεις σχετικά με την προέλευση του φασισμού εκεί που ο Χάνεκε γελάει εκστατικά. Λες και μια κοινωνία που μεγάλωσε και ενέδωσε τελικά στην ενοχή, την τιμωρία, τον καθωσπρεπισμό, την σεξουαλική βία, τον εξευτελισμό και την ταπείνωση από μέσα, από την οικογένεια, την θρησκεία, την παιδεία, που ο Χάνεκε ιδιοφυώς ταυτίζει προσγειώνοντας την ιστορία του στην Γερμανία των αρχών του αιώνα, δεν θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε ένα ξέσπασμα αρρωστημένης εκδίκησης, φυλαγμένης καλά πίσω από την φαινομενική πειθαρχία της επιβολής και την κάλυψη της συγκατάβασης. Ας είναι, για τον Αυστριακό φιλόσοφο σκηνοθέτη τούτο εδώ είναι σαν ένα ντοκυμαντέρ.

Πάνος Τράγος

3. INGLOURIOUS BASTERDS, του Quentin Tarantino


Σε μια χρονιά που το σινεμά ασχολήθηκε έντονα με τη σημειολογία και τη δύναμη των λέξεων (βλ. Porumboiu, Λάνθιμος) το επιστέγασμα ήρθε με ένα πολεμικό φιλμ που συντίθεται αποκλειστικά από λεκτικά πυρά. Δεν σκεφτόμαστε μόνο με λέξεις, πολεμάμε κιόλας ή, αν είμαστε αρκετά θρασείς, αλλάζουμε και την Ιστορία. Το θράσος του Tarantino ξεκινάει από το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του, αλλά εν τέλει πετυχαίνει το στόχο του χάρη στον παιδικό του έρωτα για μία Τέχνη που στεγάζει όλες τις τέχνες, τις μνήμες, τα όνειρα, την αλήθεια και το ψέμα. Η αποθέωση του κινηματογράφου όπως την ονειρευόμασταν.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


4. A SINGLE MAN, του Tom Ford


Όταν η υψηλή αισθητική υπηρετεί την τέχνη, τότε μπορεί η κομψότητα να
αποκτήσει ουσία και το εστέτ να μετατραπεί σε σπαραγμό. Η απώλεια, ο
πόνος και η ερμητική μοναξιά σπάνια αποτυπώθηκαν με τόση τελειότητα
επί της -οθόνης: σιωπηλά, υπόκωφα και «με αξιοπρέπεια» -όπως θα το
ήθελε άλλωστε και ο πρωταγωνιστής Τζωρτζ Φάλκονερ- ξεδιπλώνεται ο
εσωτερικός λυγμός, η βουβή κραυγή βοήθειας ενός άνδρα μόνου.

Μαριάννα Ράντου


Εκκινώντας από ένα καυστικό σχόλιο πάνω στην κοινωνική προκατάληψη και τον ρατσισμό, ο Τομ Φορντ παραληρεί με ένα αριστουργηματικό όσο και σύνθετο ψυχολογικό πορτρέτο ενός άνδρα σε σύγχιση, περνώντας από την ασυγκράτητη αισθητική τελειότητα στο συναισθηματικό μεγαλείο της απώλειας. Ο Κόλιν Φερθ ολοκληρώνει μεγαλοπρεπώς τον πιο επικίνδυνο χαρακτήρα τον τελευταίων ετών σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας και αναζήτησης, ένα παραισθησιογόνο road movie δίχως τέλος, όπως ακριβώς οι δυσκολίες του έρωτα και της μοναξιάς.

Πάνος Τράγος

5.UN PROPHETE, του Jacques Audiard


Με αφηγηματική δεξιοτεχνία αντάξια των καλύτερων στιγμών του κλασικού
αμερικανικού κινηματογράφου, ο Audiard δίνει αφενός ένα άκρως
συναρπαστικό δράμα επιβίωσης σε έναν εχθρικό και απόλυτα ιεραρχημένο
μικρόσκοσμο και αφετέρου μια μελέτη πάνω στη σύνθετη διαδικασία της
κοινωνικοποίησης. Η διαμόρφωση της προσωπικότητας του αρχικώς tabula
rasa ήρωα γίνεται με βάση την αδήριτη ανάγκη της επιβίωσης σε ένα
Χομπσιανό κόσμο, όπου η παραμικρή ένδειξη αδυναμίας μπορεί να αποβεί
ολέθρια, διατηρώντας μολοταύτα κάποια ενδογενή χαρακτηριστικά που
διαχωρίζουν εν τέλει τον ήρωα από τις απολυταρχικές πατριαρχικές
φιγούρες της νοσηρής καθεστηκυίας τάξης.

Γιώργος Μπουκάτσας


Για άλλη μία φορά πολύ πιο κοντά στον άνθρωπο, το τρομερό παιδί του γαλλικού σινεμά, γκρεμίζει ένα ένα τα κλισέ της φυλακής και των αποδράσεων, εμμένοντας παράδοξα στον ρεαλισμό δια μέσου του άκρατου λυρισμού που εδώ και χρόνια τον οδηγεί. Το δράμα φυλακής βράζει στα εσωτερικά μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας που ψυχρά διατείνεται την κυριαρχία του μεγάλου ψαριού έναντι του μικρού.

Πάνος Τράγος

6. POLICE, ADJECTIVE, του Corneliu Porumboiu


Mε απέριττη, όσο και διεισδυτική κινηματογράφιση, ο Porumboiu διευρευνά την διάσταση μεταξύ γράμματος του νόμου και ατομικής ηθικής, όπως και το ρόλο της γλώσσας στην εδραίωση του πρώτου. Με μακρά υπομονετικά πλάνα παρατηρεί τον άγωνα του ήρωα μέχρι την ολική υποταγή του σε δυνάμεις που τον ξεπερνούν.

Γιώργος Μπουκάτσας


Με βάση το ρητό «σκεφτόμαστε με λέξεις», αν αυτές είναι εύπλαστες και ευπροσάρμοστες στις διαθέσεις της κάθε άρχουσας τάξης, πόσο εύπλαστα και εύπιστα είναι τα άτομα ως ηθική, νόηση και ψυχολογία της μονάδας; Σε μια σύγχρονη Ρουμάνια όπου ελάχιστα έχουν αλλάξει από την εποχή του Τσαουσέσκου, ο Porumboiu και το σπουδαίο φιλμ του ξεπερνούν τις διαστάσεις μιας απλής εγχώριας κριτικής και στήνουν το πρώτο, ίσως, σημειολογικό θρίλερ στην ιστορία του σινεμά.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

7. LOURDES, της Jessica Hausner

Δεν βγάζει απλά την γλώσσα στην κουλτούρα που συντηρεί μια τυφλή αφοσίωση σε θαύματα και παραμυθένιες νεκραναστάσεις, αλλά με την ψύχραιμη εσωτερικότητα ενός τέτοιου ταξιδιού και την φιλοσοφική εγκράτεια της Χάουσνερ, καλύπτει την άκρατη κυνικότητα κάθε της πλάνου, κάθε της λέξης, κάθε της κίνησης. Η τυφλή και όχι εθελοτυφλούσα, τελικά, Εκκλησία δίνει το πράσινο φως για να οργιάσει η Αυστριακή οργανώνοντας ένα επιθετικό timing ενοχλητικών λεπτομερειών για λίγους, στοχεύοντας τη βιομηχανία του θαύματος, την εμπορευματοποίηση της πίστης, τη μεροληψία του έρωτα, τον φθόνο ως θανάσιμο αμάρτημα σε μια κοινωνία προσωπείων και κάλπικης πίστης, ολοκληρώνοντας τελικά μια ανθρώπινη κωμωδία των ηθών που αναρωτάται επίμονα: Ευτυχισμένος ο κανονικός άνθρωπος;

Πάνος Τράγος

8. KATALIN VARGA, του Peter Strickland


Σε αυτό το άκρως ελπιδοφόρο σκηνοθετικό ντεμπούτο, ο Peter Strickland
αποδομεί μια ιστορία εκδίκησης στα πρωτογενή της χαρακτηριστικά
προκειμένου να αναδείξει τις τραγικές συνέπειες μιας διπολικής ερμηνείας
προσώπων και καταστάσεων. Μια άκρως ατμοσφαιρική διαδρομή στις σκοτεινές
περιοχές του ανθρώπινου ψυχισμού και στην διαιώνιση του κύκλου της βίας
που αυτός επιφέρει.

Γιώργος Μπουκάτσας


Το θέμα της εκδίκησης μοιάζει να έχει διερευνηθεί πλήρως στον κινηματογράφο και δύσκολα μπορεί ακόμα να εκπλήξει. Αν όμως το Katalin Varga το κατορθώνει, είναι επειδή δεν ασχολείται με το τι ή το γιατί, αλλά μόνο με το πώς. Δέχεται το προβλέψιμο και το μετατρέπει σε αναπόφευκτο, φιλοξενώντας μια πανταχού παρούσα απειλή σε κάθε γωνιά του κάδρου, όπως τα σύννεφα που τριγυρίζουν τα Καρπάθια. Η βροχή που εγκυμονούν δε θα φέρει μαζί της την κάθαρση, αλλά μια σειρά από εκστατικές σκηνές στο πιο (υποβλητικά) τρομακτικό φιλμ της χρονιάς.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


Τιθασσεύοντας με πρωτοφανή ωριμότητα το χειμαρρώδες σενάριο του, ο πρωτοεμφανιζόμενος Πίτερ Στρίκλαντ δεν σκονταύτει στην θεματική της τυφλής ή μη εκδίκησης, κατεξοχήν νούμερο ένα κινηματογραφικής τρικλοποδιάς, και λειτουργεί κρυφούς προβληματισμούς γύρω από την ανάγκη της αυτοδικίας σε έναν κόσμο που κατά πολλούς βουλιάζει στον βούρκο. Προσέχοντας να μην καταλήξει ένα φρενήρες φασιστικοκαυλωτικό μανιφέστο που θα εξιτάρει καταπιεσμένους και μη, επιβάλλει τον ρυθμό του, παρασύρει τον θεατή και εγείρει τις αμφιβολίες που κάθε σκεπτόμενος δημιουργός οφείλει να κρατά.

Πάνος Τράγος


9. LES HERBES FOLLES, του Alain Resnais
Με ικμάδα δυσανάλογη της ηλικίας του, ο μυθικός Alain Resnais ανατέμνει δηκτικότατα τον κωδικοκρατούμενο και συμβασιοκρατούμενο αστικό τρόπο ζωής. Οι εγκλωβισμένοι σε ένα συμπεριφορικό φορμαλισμό ήρωες της ταινίας επιζητούν την επανασύνδεση με τον αυθορμητισμό των υποσυνείδητων επιθυμιών και φόβων, η διαρκής απώθηση και περιστολή των οποίων τους έχει μετατρέψει σε ετεροκατευθύνομενα όντα με τα «Άγριόχορτα» του τίτλου να προβάλλουν ως ευπρόσδεκτοι φορείς αναταραχής και αντίδρασης.Εξαιρετική αντίστιξη απόλυτα ελεγχόμενης κινηματογραφικής φόρμας και ακαθόριστης σεναριακής εξέλιξης.

Γιώργος Μπουκάτσας



Σαν τα αγριόχορτα που ξεμυτίζουν τυχαία εδώ κι εκεί, σαν την αέρινη κάμερα που όλο πλησιάζει και όλο απομακρύνεται, σαν το αχαλιναγώγητο μοντάζ που υπακούει μόνο στη λογική των συνειρμών, σαν το σινεμά του Ρενέ που θυμόμαστε και αγαπάμε - όλα είναι μια σειρά από συμπτώσεις, τυχαίες ασημαντότητες σε μια συνάθροιση ονειρική και απολαυστικά σινεφιλική.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής

10. ΚΥΝΟΔΟΝΤΑΣ, του Γιώργου Λάνθιμου


Με την αποστασιοποιημένη, παρατηρητική ματιά ενός δοκιμιογράφου (Haneke) και μια κριτική διάθεση λανθάνουσα στο σαρδόνιο χιούμορ του (Bunuel), ο Λάνθιμος μελετά τη δύναμη των λέξεων πάνω στην ανθρώπινη σκέψη αλλά αποφαίνεται υπέρ των ενστίκτων που προϋπάρχουν και οδηγούν, ακόμα και σε συνθήκες απόλυτου (χρονικά και χωρικά) εγκλεισμού, σε μια ακατανίκητη επιθυμία για ελευθερία. Το ευφυές σενάριο που δεν εξαντλείται ούτε στιγμή και η υποδειγματική, πολυσημική σκηνοθεσία συνθέτουν το αριστούργημα του ελληνικού κινηματογράφου για τη δεκαετία που μόλις πέρασε.

Αχιλλέας Παπακωνσταντής


Η λίστα περιλαμβάνει τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας των συντακτών του blog για τις ταινίες που κυκλοφόρησαν στις ελληνικές αίθουσες από 20/08/2009 μέχρι 19/08/2010

Αναλυτικά οι επιλογές:


Γιώργος Μπουκάτσας

1. Shutter Island
2. Un Prophète
3. Das Weisse Band
4. Inglourious Basterds
5. Les Herbes Folles
6. Police, Adjective
7. Katalin Varga
8. Thirst
9. District 9
10. A Serious Man
11. A Single Man.
12. Lourdes
13. Κυνόδοντας
14. The Ghost Writer
15. The Limits Of Control


Αχιλλέας Παπακωνσταντής

1. Shutter Island
2. Das Weisse Band
3. Inglourious Basterds
4. Κυνόδοντας
5. Police, Adjective
6. Lourdes
7. Katalin Varga
8. A Serious Man
9. Antichrist
10. Les Herbes Folles
11. The Time That Remains
12. Un Prophète
13. The Girlfriend Experience
14. The Limits Of Control
15. A Single Man


Μαριάννα Ράντου

1. Shutter Island
2. Up
3. Das Weisse Band
4. Inglourious Basterds
5. A Single Man
6. Fantastic Mr. Fox
7. Nanjing! Nanjing!
8. Moon
9. Toy Story 3
10. In The Loop
11. Where The Wild Things Are
12. The Ghost Writer
13. Unmade Beds
14. (500) Days Of Summer
15. Κυνόδοντας


Πάνος Τράγος

1. Shutter Island
2. A Single Man
3. Un Prophète
4. Lourdes
5. Das Weisse Band
6. Inglourious Basterds
7. Police, Adjective
8. Tatarak
9. Katalin Varga
10. Paranormal Activity
11. Bad Lieutenant
12. Centurion
13. Thirst
14. The Hurt Locker
15. The Limits Of Control